Otyłość dziecięca w Polsce rośnie. Eksperci apelują: mleczne produkty fermentowane powinny być elementem profilaktyki

Według danych WHO/COSI aż 33% dzieci w wieku 7–9 lat w Polsce ma nadmierną masę ciała, a co siódme ośmioletnie dziecko choruje na otyłość. Prognozy są niepokojące: do 2035 roku otyłość może dotyczyć ponad 35% dorosłych mężczyzn i ponad 25% kobiet w Polsce (World Obesity Atlas 2023). Otyłość wieku dziecięcego koreluje z wyższym ryzykiem wystąpienia cukrzycy typu 2, nadciśnienia tętniczego, depresji i skrócenia przewidywanej długości życia.

Na ten sygnał odpowiedział ZPPM — organizacja skupiająca producentów przetwórców mleka w Polsce, którzy czują się współodpowiedzialni za zdrowie społeczeństwa.

— Nie możemy odwracać wzroku od faktów: rosnąca częstość występowania nadwagi i otyłości wśród dzieci to wyzwanie zdrowotne i społeczne. Reprezentując sektor producentów żywności, czujemy się zobowiązani, by włączyć się w dyskusję na temat minimalizowania skali tego zjawiska. W tym kontekście produkty takie jak jogurt czy kefir mogą pełnić ważną rolę w budowaniu zdrowych nawyków żywieniowych, już od najmłodszych lat — mówi Marcin Hydzik, prezes ZPPM.

Rola produktów fermentowanych: niedoszacowany potencjał

Analiza zawarta w raporcie wskazuje, że regularna konsumpcja fermentowanych produktów mlecznych – np. jogurtu, kefiru czy skyru – może korzystnie wpływać na profil metaboliczny dzieci i zmniejszać ryzyko nadwagi. Dzieci spożywające takie produkty codziennie znacznie rzadziej miały nadwagę lub otyłość (3% vs 11%).

Potwierdzają to również badania – np. NHANES (2005–2008), które wykazały, że spożycie produktów mlecznych wiąże się z lepszym bilansem wapnia, białka i witaminy D, niższym spożyciem tłuszczów nasyconych oraz mniejszą zawartością tkanki tłuszczowej. Problem w tym, że po słodkie i słone przekąski sięga większość dzieci (72% i 61%), podczas gdy po naturalne fermentowane produkty mleczne — tylko połowa.

— Raport jasno pokazuje: proste, codzienne wybory, takie jak np. jogurt, kefir czy skyr w lunchboxie dziecka, mogą mieć realny wpływ na lepszą jakość diety, a tym samym na jego zdrowie i przyszłość, wolną od nadwagi i choroby otyłościowej. To pierwszy krok, który rodzina może zrobić już dziś — mówi dr hab. n. med. i n. o zdr. Aneta Czerwonogrodzka-Senczyna z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, ekspertka współtworząca raport i zaznacza: — Rodzice chcą działać, ale często nie mają wystarczającej wiedzy. Aż 90% deklaruje zainteresowanie edukacją w zakresie zdrowego żywienia, ale ponad 40% przyznaje, że nie ma wiedzy o roli produktów mlecznych w diecie dziecka.

Rekomendacje ZPPM: edukacja, regulacje, promocja zdrowych nawyków

Oprócz rekomendacji dla rodziców, raport ZPPM zawiera też konkretne postulaty do ministerstw i instytucji. Wśród nich znajdują się m.in.:

• Szkoły powinny pełnić wiodącą rolę w edukacji żywieniowej dzieci i rodziców – eksperci w raporcie ZPPM rekomendują wprowadzenie obowiązkowej edukacji zdrowotnej z tematyką żywienia, promocję spożycia produktów mlecznych, jak np. jogurtu czy kefiru, jako zdrowych przekąsek, a także współpracę szkół z lokalnymi przychodniami i producentami produktów mlecznych.
• Większe zaangażowanie lekarzy POZ — lekarze są dla rodziców kluczowym autorytetem w kwestii żywienia dzieci, a mimo to tylko 28% rodziców rozmawiało z lekarzem o znaczeniu produktów mlecznych – eksperci w raporcie ZPPM rekomendują jeszcze większe zaangażowanie lekarzy rodzinnych, pediatrów i personelu medycznego w edukację żywieniową.
• Rozszerzenie programu „Mleko, owoce i warzywa w szkole” — objęcie nim większej liczby porcji produktów mlecznych fermentowanych.

Dla rodziców? Raport podpowiada: zamień batona na ulubiony jogurt, dodaj kefir do śniadania, sięgnij po skyr z owocami jako przekąskę. To realne i wykonalne.

— Nie chodzi o rewolucję, ale o chodzi o stopniową i konsekwentną zmianę codziennych nawyków, zarówno rodziców jak i dzieci. Zamiast batona — jogurt. Zamiast pustych kalorii — wartościowy produkt mleczny, np. kefir. Nasze rekomendacje to konkretne i wykonalne kroki — od zmian w edukacji po lepsze standardy żywienia — które realnie wspierają zdrowsze wybory i lepszą przyszłość dla najmłodszych pokoleń — podsumowuje Marcin Hydzik.

— Niepokoi nas nie tylko skala problemu, ale i jego dynamika. Między klasą I a IV liczba dzieci z nadwagą podwaja się. To moment, w którym powinna zadziałać prewencja: edukacja, dostępność zdrowych przekąsek, rozmowa z lekarzem czy dietetykiem. Produkty fermentowane mają tu swoje ważne miejsce — komentuje dr hab. n. med. prof. SUM Paweł Matusik z Towarzystwa Otyłości Dziecięcej, współautor raportu.

Raport ZPPM jest dostępny pod tym linkiem.

Patronami konferencji eksperckiej, podczas której ZPPM zaprezentował wyniki raportu są Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Stefan Krajewski, Minister Zdrowia Jolanta Sobierańska-Grenda, Polskie Towarzystwo Otyłości Dziecięcej oraz Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi.

Medexpress.pl jest patronem medialnym konferencji.