Leki takie jak Ozempic, Wegovy (zawierające semaglutyd) czy Mounjaro (tirzepatyd) w ostatnich latach zdobyły znaczną popularność na całym świecie jako skuteczna pomoc w redukcji masy ciała. Jak poinformowała agencja Medicines and Healthcare products Regulatory Agency (MHRA), czyli urząd zajmujący się rejestracją nowych leków i terapii w Wielkiej Brytanii, odnotowano już ok. 40 przypadków ciąż zgłoszonych przez pacjentki stosujące agonistów GLP-1. Część z nich zaszła w ciążą pomimo przyjmowania doustnej antykoncepcji hormonalnej.
Choć spekulacje o tym, że leki z grupy agonistów GLP-1 mogą „zakłócić” działanie antykoncepcji doustnej pojawiały się już ponad rok temu, to dopiero teraz MHRA oficjalnie opublikowała takie ostrzeżenie. Ma ono zwrócić uwagę pacjentek oraz lekarzy na potencjalne zagrożenie, mimo że naukowcy wciąż nie mają twardych dowodów na bezpośredni mechanizm zmniejszania skuteczności antykoncepcji przez agonistów GLP-1.
Eksperci sugerują, że spowolnione opróżnianie żołądka – jeden z kluczowych efektów działania tych leków – może prowadzić do zmniejszonego wchłaniania tabletek hormonalnych. W połączeniu z możliwymi skutkami ubocznymi, takimi jak biegunki, może to realnie obniżyć skuteczność doustnej antykoncepcji. Niektórzy lekarze zalecają kobietom przyjmującym takie preparaty równoległe stosowanie metod barierowych, jak prezerwatywy, lub rozważenie innych form antykoncepcji, np. wkładki wewnątrzmacicznej.
Innym czynnikiem, który może zwiększać ryzyko nieplanowanej ciąży, jest poprawa płodności związana z redukcją otyłości. U kobiet z otyłością, które wcześniej miały nieregularne miesiączki i problemy z owulacją, utrata masy ciała może znacząco poprawiać gospodarkę hormonalną. Efekt? Kobieta, która wcześniej nie zachodziła w ciążę, może teraz – często nieświadomie – być bardziej płodna niż kiedykolwiek wcześniej.
Dr Channa Jayasena z Imperial College Healthcare NHS Trust podkreśla, że brakuje jeszcze solidnych danych, które potwierdziłyby wpływ semaglutydu i podobnych substancji na skuteczność tabletek antykoncepcyjnych. Jednak już sama możliwość wystąpienia takiego efektu powinna skłonić do ostrożności i rozmowy z lekarzem przed rozpoczęciem terapii.
MHRA rekomenduje, aby kobiety planujące ciążę odstawiły leki z grupy agonistów GLP-1 nawet na dwa miesiące przed próbami poczęcia. Preparaty te nie są przeznaczone do stosowania w czasie ciąży czy karmienia piersią – nie ma wystarczających danych o ich bezpieczeństwie dla rozwijającego się płodu i odżywiającego się mlekiem matki dziecka.
Brytyjski regulator przypomina także, że semaglutyd i tirzepatyd są lekami dopuszczonymi do stosowania wyłącznie u osób mających ściśle określone wskazania medyczne, takie jak cukrzyca typu 2 lub otyłość połączona z konkretnymi towarzyszącymi jej problemami zdrowotnymi. Nie powinny być traktowane jako szybkie i łatwe rozwiązanie problemu nadmiernej wagi. Niewłaściwe ich stosowanie – zwłaszcza bez konsultacji z lekarzem – może bowiem nieść poważne ryzyko zdrowotne.
Źródła: The Guardian, MHRA
