Naczelna Rada Lekarska negatywnie oceniła projekt zmian w ustawie o Państwowej Inspekcji Pracy, który przewiduje możliwość administracyjnego stwierdzania istnienia stosunku pracy mimo zawarcia umów cywilnoprawnych. Samorząd lekarski ostrzega, że takie rozwiązanie może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych i finansowych, szczególnie w sektorze ochrony zdrowia.
NRL przeciw nowym uprawnieniom PIP: O ustalaniu stosunku pracy powinien decydować sąd
Opublikowano 27 listopada 2025 11:33
Fot. Getty Images/iStockphoto
Z tego artykułu dowiesz się:
- Naczelna Rada Lekarska ostrzega przed groźnymi konsekwencjami nowego projektu ustawy, który może wpłynąć na sposób zatrudnienia w sektorze zdrowia.
- Projekt przewiduje, że Państwowa Inspekcja Pracy mogłaby stwierdzać istnienie stosunku pracy, co w praktyce może prowadzić do przekształcenia umów cywilnoprawnych w umowy o pracę.
- NRL podkreśla, że przeniesienie odpowiedzialności za ustalanie stosunku pracy na inspektorów pracy stwarza ryzyko błędnych decyzji, które mogą mieć poważne skutki finansowe i organizacyjne.
- W obliczu złożoności współczesnych modeli zatrudnienia, samorząd lekarski apeluje o zachowanie dotychczasowego, sądowego trybu ustalania stosunku pracy, aby uniknąć chaosu prawnego.
Naczelna Rada Lekarska opublikowała stanowisko dotyczące projektu ustawy o zmianie ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy oraz niektórych innych ustaw. Ostatnia wersja projektu, z 4 listopada 2025 r., została udostępniona na stronie Rządowego Centrum Legislacji. Po analizie dokumentu samorząd lekarski przedstawił jednoznacznie krytyczną opinię.
NRL podkreśla, że szczególne zastrzeżenia budzi propozycja przyznania organom Państwowej Inspekcji Pracy uprawnienia do stwierdzania – w drodze decyzji administracyjnej – istnienia stosunku pracy w sytuacji, gdy strony zawarły umowę cywilnoprawną lub gdy praca jest faktycznie wykonywana w warunkach określonych w art. 22 § 1 Kodeksu pracy. Projekt zakłada, że decyzja PIP mogłaby skutkować przekształceniem takiej umowy w umowę o pracę nawet za okres trzech lat wstecz.
NRL przypomina, że dotychczas ustalanie istnienia stosunku pracy należało wyłącznie do kompetencji sądów powszechnych. Uzasadnienie projektu wskazuje, że inspektorzy rzadko korzystali ze swoich uprawnień do składania pozwów w tego rodzaju sprawach. Jednak zdaniem NRL nie stanowi to podstawy do przenoszenia tej odpowiedzialności na organy administracyjne.
W stanowisku podkreślono, że współczesne modele wykonywania pracy są coraz bardziej zróżnicowane, a granica między stosunkiem pracy a umową cywilnoprawną w wielu przypadkach bywa trudna do jednoznacznego określenia. Decyzje w tym zakresie mają daleko idące konsekwencje – dotyczą m.in. konieczności dokonywania rozliczeń za okres wsteczny, korekt podatkowych oraz składek na ubezpieczenia społeczne.
NRL zwraca uwagę, że procedura administracyjna, prowadzona przez inspektora pracy, nie gwarantuje tak wysokiego standardu rozpoznania sprawy jak postępowanie sądowe. Ryzyko błędnej kwalifikacji - zdaniem samorządu – jest szczególnie niebezpieczne w sektorze ochrony zdrowia, gdzie struktury zatrudnienia są złożone, a konsekwencje finansowe i organizacyjne błędów mogą być bardzo poważne.
Samorząd lekarski apeluje o zachowanie dotychczasowego, sądowego trybu ustalania istnienia stosunku pracy oraz o ponowne przeanalizowanie proponowanych rozwiązań legislacyjnych.
Źródło: NIL
