Obserwuj wroga, czytaj donosy i raporty, czyli 20 wskazań istotnych przy powszechnym stosowaniu antybiotyków. Część III

7/ Występowanie biegunki wywołanej przez Clostridium difficile (CDAD, ang. Clostridium difficile-associated diarrhea) obserwowano w związku ze stosowaniem prawie każdego leku przeciwbakteryjnego. Powikłanie to może mieć różne nasilenie – od lekkiej biegunki po prowadzące do zgonu zapalenie okrężnicy. Stosowanie leków przeciwbakteryjnych zmienia prawidłową florę okrężnicy, co może prowadzić do nadmiernego namnożenia C. difficile.

Rozpoznanie CDAD należy brać pod uwagę u każdego pacjenta z biegunką występującą po leczeniu antybiotykami. Konieczne jest zebranie szczegółowego wywiadu, ponieważ o występowaniu CDAD informowano nawet po ponad dwóch miesiącach od zakończenia podawania leków przeciwbakteryjnych.

Nadmierny wzrost drobnoustrojów niewrażliwych (np. Enterococcus i Clostridium difficile), może wymusić konieczne przerwanie leczenia.

Powikłaniem wynikającym ze stosowania prawie każdego leku przeciwbakteryjnego, w tym

antybiotyków może być rzekomobłoniaste zapalenie jelit.

W trakcie lub po zakończeniu leczenia antybiotykami może wystąpić zapalenie jelita grubego na skutek nadmiernego wzrostu niewrażliwych na produkt bakterii Clostridium difficile.

W razie wystąpienia biegunki należy brać pod uwagę możliwość tego powikłania.

W lżejszych przypadkach wystarczy odstawić produkt, w cięższych, po odstawieniu produktu, należy właściwie nawodnić pacjenta, uzupełnić elektrolity i wykonać badanie w celu wykrycia bakterii.

Jeśli stwierdzi się Clostridium difficile, należy rozważyć zastosowanie doustnie metronidazolu 30mg/kg masy ciała/dobę lub wankomycyny w dawce 40-50mg/kg masy ciała/dobę co 6-8 godzin przez okres tygodnia lub rifaksyminę w dawce 200 mg (1 tabletka) co 8 godzin do 400 mg (2 tabletki) co 8-12 godzin przez okres do 7dni . Wchłanianie rifaksyminy po podaniu doustnym w przewodzie pokarmowym jest nieznaczne (poniżej 1%), wskutek czego antybiotyk działa miejscowo w jelicie, w którym uzyskuje bardzo wysokie stężenia.

Nie należy podawać leków hamujących perystaltykę ani innych działających zapierająco.

8/ W następstwie kontaktu z patogenami mogą pojawić się procesy zapalne, niewydolności narządowe w następstwie sepsy , wstrząsu septycznego.

Zanim otrzymamy wyniki badań mikrobiologicznych przy podejrzeniu sepsy podajemy dożylnie wybrany empirycznie antybiotyk o jak najszerszym spektrum działania biobójczego. W trakcie terapii oznaczamy między innymi CRP i leukocytozę obserwując kiedy nastąpi normalizacja parametrów biochemicznych pozwalająca na zakończenie leczenia.

9/ W antybiotykowej profilaktyce okołooperacyjnej wybrany antybiotyk stosujemy zgodnie dawkowaniem opisanym w charakterystyce produktu leczniczego lub wytycznych.

Wszelkie ogólne uproszczenia zasad dawkowania stosowane w praktyce wydają się ryzykowne a przesądy z bloków operacyjnych wymagają upgrade-u.

10/ Zaleca się, by w przypadku pacjentów z np. ileostomią czy kolostomią lub czynnościowymi zaburzeniami przewodu pokarmowego, skracającymi czas pasażu jelitowego nie podawać np. leków zwalczających patogeny w formach retard lub innych o przedłużonych działaniach wynikających z sekwencyjnego uwalniania czynnika aktywnego. Zasadnym jest przechodzenie na inne mniej wyrafinowane formulacje produktów leczniczych.

11/ U pacjentów z AIDS lub zaburzeniem odporności z innych przyczyn, leczonych dużymi dawkami antybiotyków przez długi okres z powodu zakażeń , często trudno jest odróżnić działania niepożądane o możliwym związku z podawaniem antybiotyków od objawów zespołu nabytego braku odporności wywołanego przez wirusa HIV lub chorób współistniejących.

12/ Substancje aktywne patogenobójcze i patogenostatyczne nie usuwane z organizmu podczas hemodializy, nie wymagają w trakcie terapii dializowanych pacjentów podawania dodatkowej dawki leku. Natomiast np. antybiotyki oraz ich aktywne metabolity usuwane podczas hemodializy należy podawać po dializach, np.: amoksycylina ulega hemodializie.

Należy pamiętać ,że ten proces oczyszczania krwi jest w przypadku określonych substancji aktywnych słabszy niż prawidłowy fizjologiczny.

W sytuacji gdy stężenia leków po hemodializach są nadal większe niż obserwowane u pacjentów z prawidłową czynnością nerek lub lekką do umiarkowanej niewydolności nerek należy stosować mniejsze dawkowanie opierając się na doświadczeniu nefrologicznemu i wytycznych.

Nadrzędną zasadę jest, że przewidywana korzyść przewyższa teoretyczne ryzyko.