Jaka powinna być pozycja dietetyka w systemie ochrony zdrowia?
Niewątpliwie pozycja dietetyka w systemie ochrony zdrowia powinna być inna jak dotychczas. Dietetyk powinien wchodzić w skład zespołu terapeutycznego obok lekarza, pielęgniarki i położnej. Opieka dietetyczna powinna być dostępna nie tylko dla kobiety ciężarnej, ale także dzieci, młodzieży i osób dorosłych. Odpowiednio wcześnie podjęta interwencja żywieniowa może stanowić skuteczne narzędzie profilaktyczne wielu chorób żywieniowozależnych. Chciałabym, żeby w przyszłości w koszyku świadczeń gwarantowanych znalazła się porada żywieniowa, dla dostępna nie tylko dla rodziców i dzieci 0-5 lat. Widzimy duży potencjał wśród dietetyków. Wiemy, że każdego roku zwiększa się liczba ekspertów w zakresie żywności i żywienia. Z uwagi na rolę tej grupy zawodowej w prewencji wielu chorób, widzimy potrzebę ich właściwego zagospodarowania. Wydaje się to niezbędne w kontekście omówionych wyników badań HBSC.
Czy w zespole POZ znajdzie się miejsce dla dietetyka?
Aktualnie trwają konsultacje do założeń projektu ustawy o podstawowej opiece zdrowotnej. Dietetyk jako ekspert będzie mógł współpracować z zespołem POZ, podobnie jak fizjoterapeuta czy psycholog. Zaproszenie przez Zespół do współpracy specjalistów różnych dziedzin pozwoli na zapewnienie kompleksowej opieki nad pacjentem.
Ile pieniędzy znajdzie się na profilaktykę otyłości w Narodowym Programie Zdrowia?
Na realizację pierwszego celu operacyjnego, dotyczącego profilaktyki nadwagi i otyłości przeznaczymy 37 milionów złotych rocznie. Środki zostaną rozdysponowane pomiędzy organizacje, podmioty i instytucje, których działania dotyczą ochrony i promocji zdrowia.
A czy już wiadomo, jakie organizacje, podmioty dostaną te pieniądze?
Trwa procedura konkursowa. Dodatkowo, czekamy na wnioski podmiotów, które w Narodowym Programie Zdrowia na lata 2016-2020 zostały wskazane jako realizatorzy poszczególnych działań. Wśród nich znajdą się między innymi Instytut Żywności i Żywienia, Instytut Matki i Dziecka, a także Instytut Medycyny Pracy w Łodzi.
Jakie to instytucje?
Tak jak wspomniałam są to między innymi Instytut Matki i Dziecka oraz Instytut Żywności i Żywienia. To dwa instytuty, które są najbardziej predysponowane do zajmowania się prewencją nadwagi, otyłości i innych chorób żywieniowozależnych wśród dzieci i młodzieży. Instytut Żywności i Żywienia będzie kontynuował swoje wieloletnie działania w zakresie upowszechniania zasad racjonalnego żywienia wśród różnych grup docelowych. Warto dodać, że powstanie ogólnopolskie centrum edukacji żywieniowej i zdrowego stylu życia. Instytut Matki i Dziecka przeprowadzi natomiast badanie COSI (ang. Childhood Obesity Surveillance Initiative), które dostarczy ważnych danych epidemiologicznych. Polska po raz pierwszy przystąpi do realizacji tego międzynarodowego projektu badawczego.
Z danych WHO wynika, że polskie dzieci są w grupie najszybciej tyjących w Europie. Wspomniała Pani o koszyku świadczeń gwarantowanych. Co powinno się zdarzyć, by porada dietetyczna znalazła się w nim i czy w ogóle są na to szanse?
W Narodowym Programie Zdrowia zapisaliśmy, że od 2017 roku taka porada żywieniowa dla kobiet w ciąży i rodziców dzieci w wieku 0 do 5 lat powinna być zagwarantowana. Aby sfinalizować założenia ujęte w Programie potrzebna jest wola ministra zdrowia oraz prezesa NFZ. A myślę, że ona jest, bo inaczej nie znalazłaby się w rozporządzeniu podpisanym przez Prezesa Rady Ministrów.
Czy polscy rodzice radzą sobie z prawidłowym żywieniem swoich dzieci? Mają odpowiednią wiedzę, chęci i czas?
Rodzina jest głównym determinantem wyborów żywieniowych dzieci, bowiem dom rodzinny, w którym wzrasta i rozwija się dziecko, przekazuje szereg wartości, wśród których są również te dotyczące zdrowia i prawidłowych zachowań żywieniowych. Wiedza na temat zasad prawidłowego żywienia przekazana przez rodzinę staje się więc podstawą wyborów żywieniowych dokonywanych w przyszłości. Rodzice najczęściej starają się przekazać dziecku podstawową wiedzę żywieniową dotyczącą prawidłowej liczby posiłków w diecie, częstości ich spożycia, a także wyboru określonych środków spożywczych w formie nakazów i zakazów. Coraz częściej, wśród czynnych zawodowo rodziców, obserwuje się jednak trend spożywania posiłków poza domem, najczęściej w barach typu fast-food. Model żywienia wypracowany w domu rodzinnym nie pozostaje bez znaczenia w kontekście profilaktyki nadwagi i otyłości w przyszłości. Tak więc, w Polsce oprócz dzieci otyłych mamy też dzieci niedożywione. Takie dwie skrajności. I jeśli chodzi o niedożywienie to mamy kilka programów, które temu przeciwdziałają. Na półce sklepowej dość ciężko znaleźć produkty o wysokiej wartości odżywczej wymaga wymaga to przede wszystkim przeczytania etykiety. A to jeszcze nawyk niewykształcony w naszym społeczeństwie, również u rodziców.
A czy mamy już pierwsze dane na temat działania tzw. ustawy sklepikowej? Czy coś się już zmieniło na plus?
Rozporządzenie dotyczące sklepików oraz ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia w zasadzie po roku działania zostały zmienione na bardziej liberalne. Trudno było utrzymać sklepiki, mając asortyment tak zdrowy, jaki byśmy chcieli. Ale myślę, że to tylko kwestia czasu. Pierwszy krok został zrobiony. Dzieci są chyba bardziej zadowolone z tego, że mogą kupić drożdżówkę, choć mniej słodką niż do tej pory, bez lukru czy posypki pudrowej. I wydaje mi się, że proponowane regulacje dotyczące żywienia zbiorowego w szkołach są teraz bardziej przystosowane do realiów. Nie podajemy w rozporządzeniu przepisu na zupę pomidorową, tylko pozwalamy na kreatywność kulinarną. I tu muszę powiedzieć, że w ramach Narodowego Programu Zdrowia mamy specjalny konkurs dedykowany temu zadaniu. Zachęcamy, aby podmioty, które wiedzą jak prowadzić żywienie zbiorowe w szkołach przystąpiły do konkursu.
