Jako konsultant krajowy już od lat zajmuje się pan wypracowywaniem takich rozwiązań, które sprawią, że system będzie działał sprawnie, a pacjenci zyskają dostęp do takiego leczenia, które by odpowiadały o tym najlepszym standardom. Co już udało się zrobić?
Udało się przede wszystkim trochę pokładać opiekę w zakresie zaćmy. Kolejka do zabiegu się skróciła. Średni czas oczekiwania nie przekracza trzech miesięcy. Została też wprowadzona ocena jakości ośrodków. Na stronie Narodowego Funduszu Zdrowia, w zakładce Zdrowe Dane opisany jest każdy ośrodek okulistyczny.
Należałoby jeszcze dookreślić, ile procedur powinien wykonywać minimalnie ośrodek okulistyczny i jaki powinien być profil tych procedur. Myślę w tym miejscu o zastrzykach wewnątrzgałkowych w AMD. Ta choroba to druga dziedzina, którą się nam udało również poukładać. Mamy świetny program lekowy do leczenia chorób siatkówki, który obejmuje właśnie AMD, czyli zwyrodnienie plamki związane z wiekiem i cukrzycowy obrzęk plamki. To są największe programy obecnie finansowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Są świetne narzędzia, które w sposób nowoczesny pozwalają lekarzom leczyć pacjentów. Ten program jest również rozwojowy, bo nie obejmuje jeszcze wszystkich chorób plamki, na przykład zakrzepu żyły środkowej siatkówki. Ci pacjenci również powinni być leczeni w sposób systematyczny. W chwili obecnej w programie AMD jest leczonych ponad 37 tys., a ponad 9 tys., jeśli chodzi o cukrzycowy obrzęk plamki. Dziedziny, które wymieniłem to najczęstsze choroby okulistyczne i najczęstsza przyczyna upośledzenia widzenia w krajach rozwiniętych.
W ubiegłym roku udało się również w szpitalach sieciowych znieść kolejki na leczenie w zakresie witrektomii i jaskry. Czekamy na podobne rezultaty, jakie osiągnęliśmy w zaćmie.
Teraz trzeba się skupić na tym, żeby zwiększyć nacisk na to, by w szpitalach sieciowych, które mają wysokospecjalistyczne procedury, takie jak zespolenie nosowo-łzowe czy skomplikowane operacje na powiekach, miały zniesione limity na nie. Napisałem w tej sprawie pismo do pani minister i czekam na jakiś odzew. To ważne, bo ryczałt diagnostyczny dla niektórych ośrodków może być zbyt mały, by zabezpieczyć pacjentów w tym zakresie. Należałoby również doprowadzić do takiej sytuacji, by nie wszystkie procedury, które jeszcze są w słowniku szpitalnym jednorodnych grup, były w hospitalizacji, tylko zostały przeniesione do ambulatoryjnej opieki specjalistycznej przyszpitalnej i były realizowane bez konieczności hospitalizacji. Dzięki temu być może nie wszystkie oddziały okulistyczne będą musiały dyżurować. Do systemu trzeba też wprowadzić optometrystów jako osoby, które się będą zajmowały korekcją wzroku i profilaktyką wad. Potem czeka nas porządkowanie AOS.
Na przełomie roku dużo mówiło się o programie lekowym B.70. Możliwości, jakie teraz on stwarza, to przede wszystkim duży komfort dla pacjentów, ale i szansa na odciążenie systemu.
Te nowe leki otwierają taką tendencję w leczeniu chorób plamki, żeby iniekcje powtarzać jak najrzadziej. Pacjent leczony z powodu AMD lub DME musi cyklicznie się pojawiać w ośrodku, który go leczy. To obciążenie dla ośrodka, ale też przeciążenie dla pacjenta i jego rodziny, Zmiany, które zaszły z początkiem roku, pozwalają nam w dużym odsetku pacjentów wydłużyć okres między podaniami do 4 miesięcy. Myślę, że jeszcze w tym roku dojdzie drugi lek, który ma podobne możliwości. Docelowo powinno również się to wszystko skończyć zmianą formy finansowania na ryczałtowe, pozwoli to na około 40 mln zł oszczędności.
Społeczeństwo się starzeje. Jakie to stwarza wyzwania?
Trzeba zorganizować system opieki, bo jego dostępność przyspiesza diagnostykę. Mamy coraz lepsze możliwości diagnozowania, ale na samym końcu ten pacjent ustawi się w kolejce oczekujących do ambulatoryjnej opieki specjalistycznej. Potrzebna jest też centralizacja i poprawa szkolenia.
