Medexpress: W 2023 roku Amerykańskie Towarzystwo Kardiologiczne zdefiniowało zespół sercowo-nerkowo-metaboliczny i obecnie mamy już pierwsze opracowanie krajowe. Jakie rekomendacje płyną z tego raportu?
Dr Magdalena Władysiuk: Rekomendacje zawarte w raporcie dotyczą myślenia o systemie w całości. Mamy starzejące się społeczeństwo, choroby cywilizacyjne dominują jako główna przyczyna obciążenia systemów ochrony zdrowia i także jako główna przyczyna zgonów. To stawia przed nami trzy wyzwania. Po pierwsze – jak poradzić sobie z faktem, że jesteśmy populacją bardzo obciążoną schorzeniami kardiologiczno-metaboliczno-nerkowymi, które mają wspólne mechanizmy patofizjologiczne i rozwijają się w gruncie rzeczy od dzieciństwa aż do starości. Zespół CRM może zaczynać się od stadiów łagodnych, czyli najpierw pojawia się nadwaga, potem otyłość, następnie zaburzenia lipidowe, ale czasami może się zaczynać od zaburzeń funkcji nerek i przechodzić w inne choroby. W zaawansowanych stadiach musimy leczyć najczęściej kilka chorób jednocześnie, a więc pojawia się problem wielolekowości, licznych hospitalizacji. Z punktu widzenia polskiego systemu ochrony zdrowia, jest to jeden z kluczowych aspektów – jak ułożyć ścieżkę, aby obejmowała ona cały proces od profilaktyki aż po rehabilitację w przypadku pacjentów w zaawansowanym stadium.
Medexpress: Jak w takim razie ułożyć ścieżkę pacjenta? Jakie tu są wyzwania i co możemy zrobić?
Dr Magdalena Władysiuk: W raporcie przedstawiamy taką propozycję, żeby pomyśleć o systemie bardzo mocno skoncentrowanym na profilaktyce. To głównie zadanie dla POZ, ale oczywiście też dla samorządów, bo chodzi o szerszą kwestię podejścia do profilaktyki. Drugi aspekt to ułożenie ścieżki na poziomie przejścia między ambulatorium a leczeniem szpitalnym. Byłoby dobrze, gdyby leczenie szpitalne służyło przede wszystkim pacjentom wymagającym ostrych interwencji, a nie tym, którzy trafiają tam na diagnostykę. Oznacza to, że opieka diagnostyczna powinna być bardziej przeniesiona do ambulatorium, a leczenie chorób przewlekłych powinno odbywać się we współpracy między specjalistami w ambulatorium a lekarzami podstawowej opieki zdrowotnej. Na świecie proponowane są trzy rozwiązania. Pierwsze dotyczy potrzeb chorych w zaawansowanych stadiach, u których nie chodzi już tylko o jedną chorobę, ale niekiedy o kilka. Drugie to tzw. chronic model management, który dotyczy całej populacji i ma na celu stworzenie odpowiednich ścieżek. Tutaj kluczowe są trzy elementy. Koordynacja (rozumiana ciągłość świadczeń, ciągłość komunikacji). Trzecie rozwiązanie to case management, które dotyczy już konkretnych chorób, stawiających większe wyzwania dla systemu.
Medexpress: A dla nas które rozwiązanie byłoby najlepsze?
Dr Magdalena Władysiuk: Najlepsze byłoby rozbudowanie POZ, aby tam trafiało jak najwięcej pacjentów, a tylko ci, którzy rzeczywiście tego wymagają, trafiali do specjalistów (na konsultację lub szybką diagnostykę) i wracali do POZ-u, jeżeli faza leczenia jest stabilna. Czyli mocna podstawowa opieka zdrowotna z szybko reagującą opieką zintegrowaną z leczeniem szpitalnym i ambulatoryjnym.
