Rzecznik Praw Pacjenta podsumował działalność Funduszu Kompensacyjnego Szczepień Ochronnych w pierwszym roku funkcjonowania tego nowego narzędzia wsparcia pacjentów: W 2022 roku przyznaliśmy świadczenia pieniężne dla 187 osób, łącznie na ponad 3,7 mln zł. Średnia wypłacona kwota to blisko 20 000 zł.
Rzecznik Praw Pacjenta Bartłomiej Chmielowiec podkreśla, że potwierdziło się, że powołanie funduszu kompensacyjnego było bardzo potrzebne. Od początku cieszy się on dużym zainteresowaniem.
Fundusz w liczbach
W 2022 roku do wpłynęło 1426 wniosków dotyczących szczepień przeciw COVID-19. Osób w wieku 18-60 lat dotyczyło 52,5% spraw, a osób w wieku powyżej 60 lat – 44,7%. Tylko 2,8% wniosków odnosiło się do dzieci 18. roku życia.
Rzecznik wszczął 893 postępowania w sprawie przyznania świadczenia i aż 758 z nich zakończył przed końcem roku. Natomiast odmawiał wszczęcia postępowania, gdy wniosek został wniesiony przez osobę nieuprawnioną albo nie spełniał podstawowych wymogów ubiegania się o świadczenie. Łącznie Rzecznik rozpatrzył 1244 spraw, czyli 87,3% wszystkich wniosków. Do rozpatrzenia w 2023 roku pozostały zatem 182 sprawy z roku ubiegłego.
Spośród wydanych 758 decyzji niemal co czwarta (187) była pozytywna. W każdym postępowaniu opinię na podstawie zgromadzonej dokumentacji wydaje Zespół do spraw świadczeń, który składa się z lekarzy specjalistów z różnych dziedzin medycyny.
Prawie połowa decyzji pozytywnych (92) dotyczyła przypadków wstrząsu anafilaktycznego, który spowodował konieczność obserwacji pacjenta na szpitalnym oddziale ratunkowym, izbie przyjęć albo krótką hospitalizację. Pozostałe sprawy, w których pobyt w szpitalu trwał co najmniej 14 dni, dotyczyły najczęściej następujących problemów zdrowotnych:
- zespół Guillain-Barré (26),
- zapalenie mięśnia sercowego lub osierdzia (14),
- zakrzepica z małopłytkowością (10),
- zakrzepica naczyń żylnych mózgu lub zatok opony twardej (8),
- małopłytkowość immunologiczna (6).
W sprawach dotyczących wstrząsu anafilaktycznego świadczenia wynosiły od 3 do 15 tys. zł, a średnia przyznana kwota to 5 146 zł. W przypadku pozostałych działań niepożądanych świadczenia wynosiły od 10 do 100 tys. zł, a średnia kwota to 33 990 zł. Maksymalna kwota w wysokości 100 tys. zł została przyznana 5 osobom. Łącznie Rzecznik przyznał 3 702 447,82 zł.
Niemal 90% decyzji o przyznaniu świadczenia dotyczyła osób w wieku od 18 do 70 lat. Osób powyżej 70. roku życia dotyczyły tylko 4 sprawy zakończone przyznaniem świadczenia. Dzieci do 11. roku życia obejmowało tylko 5 złożonych wniosków, ale żaden z nich nie został rozpatrzony pozytywnie. Z kolei w grupie wiekowej 12-17 lat Rzecznik wydał 16 pozytywnych decyzji. Dotyczyły one przypadków wstrząsu anafilaktycznego, zapalenia mięśnia sercowego, limfadenopatii oraz porażenia nerwu twarzowego.
Decyzje przyznające świadczenie dotyczyły szczepionek:
- Comirnaty (firmy Pfizer/BioNTech) – 96,
- Vaxzevria (AstraZeneca) – 52,
- Jcovden (Janssen) – 29,
- Spikevax (Moderna) – 10.
Zgodnie z przepisami Rzecznik rozpatruje wnioski o świadczenia, które dotyczą działań niepożądanych przewidzianych odrębnie (w Charakterystyce Produktu Leczniczego) w stosunku do każdej ze szczepionek. Potrzeba dokonania zmian w tym zakresie jest cyklicznie oceniana przez Europejską Agencję Leków. Jeśli związek danej choroby ze szczepieniem zostanie w przyszłości potwierdzony, Rzecznik będzie mógł powrócić do już rozpatrzonych spraw i zmienić swoją decyzję. Z kolei osoby, które nie złożyły wcześniej wniosku, będą mogły w takim przypadku zrobić to w ciągu roku od dodania choroby do listy.
Szczepionki to najskuteczniejsze narzędzie w walce z chorobami zakaźnymi. Mimo wysokiego poziomu bezpieczeństwa, szczepienia są związane z pewnym ryzykiem wystąpienia działania niepożądanego. Właśnie dlatego utworzony został Fundusz Kompensacyjny Szczepień Ochronnych. Z jego środków Rzecznik Praw Pacjenta przyznaje świadczenia pieniężne osobom, które doznały szkody w wyniku szczepienia. Pierwsze sprawozdanie obejmuje okres do 31 grudnia 2022 roku. Był to czas, w którym działalność Funduszu była skupiona na szczepieniach przeciw COVID-19.
Od 2023 roku Fundusz zapewnia jeszcze szersze wsparcie, które obejmuje poza szczepieniami przeciwko COVID-19, również szczepienia obowiązkowe.
Więcej szczegółów dotyczących działalności Funduszu w 2022 roku znaleźć można w sprawozdaniu Rzecznika. Kolejne sprawozdania będą sporządzane po każdym półroczu funkcjonowania Funduszu.
Źródło: RPP
