GUS przeprowadził badanie dotyczące szerokiej problematyki zrealizowanego przez gospodarstwa domowe popytu na usługi opieki zdrowotnej w 2016 r. Jak przedstawiały się wydatki przeciętnej polskiej rodziny?
W całej populacji gospodarstw domowych (włącznie z gospodarstwami, które nie ponosiły żadnych wydatków bezpośrednich) średnie miesięczne wydatki na ochronę zdrowia na osobę wyniosły w 2016 r. 60,93 zł (w 2013 roku 58,21 zł).
Leki
W 2016 roku przeciętne miesięczne wydatki na leki i inne artykuły medyczne (np. okulary korekcyjne, soczewki kontaktowe, protezy itp.) w całej populacji ludności gospodarstw domowych w Polsce wyniosły 38,09 zł na osobę i stanowiły 63,2%, a łącznie z wydatkami na medyczne dobra trwałego użytku – 69,2% średnich miesięcznych bezpośrednich wydatków gospodarstw domowych na ochronę zdrowia ogółem.
Spośród gospodarstw domowych kupujących leki, 93,0% nabywało w 2016 r. leki przepisane na receptę (w 2013 r. było to 90,9%), jednocześnie 91,0% nabyło leki z własnej inicjatywy (wobec 89,1% w 2013 r.), a 51,5% – leki zalecane, lecz nieprzepisane na receptę (w 2013 r. – 47,4%).
Ponad połowa gospodarstw kupujących w 2016 r. leki na receptę lub zalecane przez lekarza nie miała w tym zakresie ograniczeń finansowych. Z kolei w przypadku 7,5% gospodarstw kupujących takie leki zdarzało się, że nie wystarczało pieniędzy na ich wykupienie (w tym w 1,8% – bardzo często), natomiast 34,9% – wykupywało leki, ale było to dla nich dużym obciążeniem finansowym.
Sprzęt medyczny
Badane gospodarstwa domowe proszono także o ocenę poziomu wydatków poniesionych na zakup sprzętu medycznego. Znaczny był odsetek gospodarstw twierdzących, że nie poniosły w 2016 r. wydatków na ten cel (74,9%). Z pozostałych – 10,2% gospodarstw oświadczyło, że ich wydatki na zakup sprzętu medycznego były małe lub bardzo małe, a 6,3%, że poniosło wydatki duże lub bardzo duże.
Wydatki na ambulatoryjną opiekę zdrowotną
Wyliczone na podstawie badania dotyczącego IV kwartału 2016 r. i uogólnione na całą populację ludności gospodarstw domowych w Polsce średnie miesięczne wydatki na ambulatoryjną opiekę zdrowotną w 2016 r. wyniosły 17,28 zł na osobę. Oznacza to, że wydatki te były o 3,8% wyższe niż w roku 2013 (16,65 zł).
Według danych dla 2016 r.– w gospodarstwach, w których przynajmniej jedna osoba korzystała z usług ambulatoryjnej opieki zdrowotnej, ponosząc na nie bezpośrednie wydatki, miesięczne wydatki na osobę na ten cel wyniosły średnio 539,08 zł i były o 17,9% niższe niż w 2013 r. (656,51 zł).
Wydatki na usługi stomatologiczne
W IV kwartale 2016 r. średnie miesięczne wydatki gospodarstw domowych na leczenie stomatologiczne w ambulatoryjnej opiece zdrowotnej w całej populacji gospodarstw domowych (tj. niezależnie od tego, czy ich członkowie takie wydatki ponosili) wyniosły 8,86 zł na osobę i stanowiły 51,3% łącznych miesięcznych wydatków gospodarstw na ambulatoryjną opiekę zdrowotną. Ich poziom był o 11,9% wyższy od notowanego w 2013 r. (7,92 zł), a ich udział w ogóle wydatków gospodarstw na opiekę ambulatoryjną był o 3,8 p.proc. większy niż trzy lata wcześniej. Przeciętne miesięczne bezpośrednie wydatki na leczenie stomatologiczne zachowawcze w ambulatoryjnej opiece zdrowotnej wyniosły w całej populacji gospodarstw domowych 6,72 zł na osobę. Były to przy tym prawie w całości wydatki na leczenie realizowane poza ubezpieczeniami.
Wydatki na usługi specjalistycznej opieki zdrowotnej (z wyłączeniem stomatologii)
Bezpośrednie wydatki gospodarstw domowych na specjalistyczną opiekę ambulatoryjną (z wyłączeniem stomatologii; łącznie z rehabilitacją ambulatoryjną) wynosiły średnio miesięczne 6,16 zł na osobę i stanowiły 35,6% ogółu wydatków gospodarstw na ambulatoryjną opiekę zdrowotną. W porównaniu z rokiem 2013 przypadająca na osobę kwota tych wydatków była o 3,0 % niższa, a ich udział w ogóle wydatków gospodarstw na ambulatoryjną opiekę zdrowotną – o 2,5 p.proc. mniejszy.
Wydatki na pomocnicze i pozostałe usługi opieki ambulatoryjnej
Kolejną analizowaną kategorię stanowią wydatki na pomocnicze usługi ambulatoryjnej opieki zdrowotnej (tj. na badania laboratoryjne, diagnostykę obrazową, usługi transportowe i ratownictwo medyczne oraz pozostałe usługi pomocnicze) oraz pozostałe usługi ambulatoryjne. Uogólniony, na podstawie wyników badania dotyczącego IV kwartału 2016 r., średni miesięczny poziom tych wydatków na osobę wyniósł 1,31 zł i był o około dziesięć procent niższy niż notowany w 2013 r. (1,11 zł). W strukturze opisywanych wydatków w 2016 r. przeważały, stanowiąc ponad połowę ogólnej wartości, opłaty za badania laboratoryjne. Duży (ponad trzydziestoprocentowy) udział miała tu także diagnostyka obrazowa.
Wydatki na stacjonarną opiekę zdrowotną
Uogólnione na całą populację bezpośrednie wydatki gospodarstw domowych na stacjonarną opiekę zdrowotną w 2016 r. wyniosły 1,28 zł na osobę miesięcznie, utrzymując się na poziomie zbliżonym do notowanego w 2013 r. (1,30 zł). Największa część poniesionych w 2016 r. wydatków gospodarstw domowych na stacjonarną opiekę zdrowotną wiązała się z pobytem w sanatoriach i zakładach uzdrowiskowych oraz szpitalach uzdrowiskowych (40,0%), około jedna trzecia – z pobytem w szpitalach specjalistycznych, a ponad jedna czwarta – z pobytem w szpitalach ogólnych.
Dodatkowe dobrowolne zabezpieczenia zdrowotne
Odnotowany w 2016 r. odsetek osób mających uprawnienia do świadczeń w ramach DZZ wyniósł 6,5% i nieznacznie wzrósł (o 0,5 p.proc.) w stosunku do notowanego w 2013 r. Nieco zwiększył się także odsetek osób deklarujących zamiar wykupienia DZZ – o 0,8 p.proc. – do 6,0%. Częściej spotykanym rodzajem DZZ są ubezpieczenia lub abonamenty ambulatoryjne, które w 2016 r. posiadało 5,9% Polaków, natomiast rzadziej – ubezpieczenia lub abonamenty szpitalne (3,5%). W przypadku 46,4% osób posiadających w 2016 r. uprawnienia do świadczeń w ramach DZZ zabezpieczenie zostało opłacone indywidualnie (2013 r. było to 47,3%), a w przypadku 26,7% – przez pracodawcę (wobec 23,7% trzy lata wcześniej). W pozostałych przypadkach DZZ było finansowane częściowo indywidualnie, a częściowo przez pracodawców.
Źródło: GUS
