Jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy jego celem jest wykorzystanie polityki fiskalnej jako narzędzia służącego promocji prozdrowotnych wyborów konsumentów. W projekcie zaproponowano nałożenie dodatkowej opłaty na:
- napoje z dodatkiem monosacharydów, disacharydów, oligosacharydów, środków spożywczych zawierających te substancje oraz substancje słodzące, o których mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie dodatków do żywności (Dz. U. L 354 z 31.12.2008, s. 16 z późn. zm.), kofeiny, guarany lub tauryny;
- napoje alkoholowe w opakowaniach o małej objętości (do 300 ml);
- reklamę suplementów diety.
Projekt wpisuje się w promowanie w "medycyny stylu życia" oraz walkę z otyłością i cukrzycą, które bez wątpienia stanowią choroby cywilizacyjne XXI wieku.
Jak wskazano w uzasadnieniu projektu głównym celem wprowadzenia opłaty jest promowanie prozdrowotnych wyborów żywieniowych oraz poprawa jakości diety przez ograniczenie spożycia słodkich napojów. Prawidłowe żywienie stanowi najważniejszy czynnik środowiskowy, mający wpływ na rozwój organizmu oraz zapewnienie dobrego stanu zdrowia. Konsekwencje nieprawidłowego żywienia wpływają nie tylko na okres dziecięcy, ale także na potencjał zdrowotny organizmu w wieku dorosłym. Okres dzieciństwa jest jednak szczególnie ważny ze względu na kształtowanie się uwarunkowań behawioralnych, w tym zachowań żywieniowych. Odpowiednio wypracowane nawyki w wieku dziecięcym mogą wpływać na styl życia osoby w późniejszych latach jej życia.
- zmniejszenie częstości występowania żywieniowych czynników ryzyka przewlekłych chorób niezakaźnych;
- zahamowanie trendów wzrostowych nadwagi i otyłości, a co za tym idzie zmniejszenie częstości występowania chorób metabolicznych, chorób układu krążenia czy nowotworów dietozależnych;
- zmniejszenie kosztów leczenia przewlekłych chorób niezakaźnych;
- sukcesywne zwiększanie na rynku asortymentu żywności o obniżonej zawartości cukrów.
Projekt ustawy przewiduje możliwość dokonywania analiz dotyczących efektów działania regulacji prozdrowotnych. Do zadań Narodowego Funduszu Zdrowia będzie monitorowanie efektów związanych z wprowadzeniem opłaty od napojów.
Szacuje się, że łączne wpływy z opłat powinny wynieść około 3 mld zł rocznie, z czego około 2,8 mld zł stanowiłyby wpływy do Narodowego Funduszu Zdrowia, 237 mln zł dla gmin oraz 51,5 mln zł dla budżetu państwa.
Zakłada się, że ustawa wejdzie w życie z dniem 1 kwietnia 2020 r., z wyjątkiem art. 6, który wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2021 r.
Projekt jest na etapie konsultacji publicznych.
Cały projekt wraz z uzasadnieniem znajduje się tutaj https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12328505
