Jakie najczęściej błędy popełniają rodzice, opiekunowie w placówkach zajmujących się dziećmi do trzeciego roku życia, jeśli chodzi o prawidłowo zbilansowaną dietę?
Wydaje mi się, że błędy można podzielić na dwie kategorie. Przede wszystkim dobór składników odżywczych i dodawanie pewnych dodatków do żywności jak cukier i sól, których należy unikać. Drugim błędem jest sposób karmienia. W ostatnim czasie zwracamy szczególną uwagę błąd karmienia dzieci na siłę. Mówimy o tej złotej zasadzie, że to rodzic czy opiekun decyduje o tym co dziecko zje, bo to jego odpowiedzialność, aby dieta była dobrana pod względem składu, natomiast dziecko decyduje ile zje. Karmienie dziecka na siłę rodzi dwie skrajności – otyłość w przyszłości albo wręcz niedożywienie rodzące problem medyczny nazywany przez nas zaburzeniami karmienia, którymi my później zajmujemy się w szpitalu.
Proszę powiedzieć o negatywnych bliskich i dalekich konsekwencjach złego żywienia dzieci...
Uważamy, że żywienie szczególnie w pierwszym roku życia, nawet dwóch czy trzech lat życia, ma swoje konsekwencje zdrowotne. Istnieje wiele dowodów na to, że nieprawidłowe żywienie w pierwszym okresie życia może odbić się np. na otyłości wieku dorosłego. Mówimy o tzw. programowaniu żywieniowym, metabolicznym. Na przykład spożycie nadmiaru białka w pierwszym okresie życia jest czynnikiem rozwoju otyłości w wieku późniejszym. Prawdopodobnie nadmiar białka w późniejszych latach nie rodzi takich problemów. Dlaczego tak jest? Ponieważ w pierwszym roku życia kształtuje się metabolizm ustroju i czynniki zewnętrzne jak czynniki żywieniowe wpływają na to trwałe ukształtowanie się metabolizmu ustroju, którego już później nie potrafimy do końca zmienić.
Dużo mówi się o tzw. programowaniu żywieniowym. Czy to tylko nowinka naukowa czy rzeczywiście badania pokazują, że jest to kluczowa sprawa dla zdrowia dziecka w przyszłości?
Jako zespół CZD, mamy swój udział w udowodnieniu takiego mechanizmu w odniesieniu do białka w pierwszym roku życia. Natomiast ja bym zwrócił uwagę na to, żeby pojęcia programowanie metaboliczne czy żywieniowe nie używać zbyt szeroko. Ale mamy też drugi mechanizm, mniej ważny, kształtowania zwyczajów żywieniowych. Ten mechanizm również decyduje o stanie zdrowia w wieku późniejszym. Bo kształtowane nieprawidłowo zwyczaje żywieniowe w pierwszych latach życia mają charakter utrzymywania się w późniejszych latach życia. Trudniej jest je później zmienić. I wydaje mi się, że to jest też szczególnie istotne.
W ostatnio zmodyfikowanej piramidzie żywieniowej pojawiła się u jej podstawy aktywność fizyczna, zalecana przez ekspertów. Mówimy o piramidzie dla dorosłych. Podobnie jest w przypadku dzieci.
Uważamy, że w tej chwili nie można rozpatrywać żywienia w oderwaniu od aktywności fizycznej. Jak problemem jest dobrze zbilansowana dieta, tak problemem jest właściwa aktywność fizyczna. Dzieci już od najmłodszych lat zaczynają przesiadywać przed telewizorem czy komputerem, przed ekranami monitorów grając w różne gry komputerowe. Uważamy, że promocję aktywności fizycznej trzeba łączyć z promocją dobrze zbilansowanej diety. Drugi aspekt tej sprawy polega na tym, że dieta powinna być dobrze dostosowana do aktywności fizycznej. Bardziej aktywne dziecko będzie wymagało większej podaży kalorii, mniej aktywne będzie oczywiście musiało ograniczyć spożycie kalorii. Są to dwa aspekty, ale właściwie tego samego problemu.
