Zakład Monitorowania i Analiz Stanu Zdrowia Ludności Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego ma pełen wgląd w to, jaki najczęściej problemy zdrowotne dotykają Polaków. Jakie ma znaczenie monitorowanie tego stanu rzeczy w podejmowaniu konkretnych decyzji w obszarze zdrowia?
Monitorowanie sytuacji zdrowotnej ludności polskiej ma zasadnicze znaczenie przy tworzeniu przez decydentów długotrwałej polityki zdrowotnej. Ale programy długofalowej polityki zdrowotnej muszą być oparte o rzetelne dane, które zbieramy z jednej strony w rutynowo istniejących systemach informacyjnych (działające od lat 50. w starym systemie) i z drugiej strony w oparciu o badania epidemiologiczne, które prowadzone są w populacji otwartej. Dane z systemów informacyjnych dotyczą przeważnie osób już trafiających do sytemu ochrony zdrowia, a przecież w całej populacji mamy problemy zdrowotne osób, które jeszcze nie zgłosiły się ze swoimi problemami, dolegliwościami do systemu, przez które jakość ich życia jest obniżona. Epidemiologia, mając więc dane z obu tych źródeł (populacji generalnej oraz systemu zdrowia), może ocenić, jakie jest obciążenie chorobami populacji (ang. global burden of diseases), które przez WHO zostało nagłośnione już w latach 90. ubiegłego wieku. Teraz my, w naszym kraju powinniśmy też to obciążenie chorobami w jakiś sposób wyliczyć i nawet przedstawić w konkretnych kwotach.
Czyli to jest proces?
To jest proces. Znając obciążenie chorobami, poszczególne jednostki chorobowe, choroby zakaźne czy przewlekłe, możemy podejmować decyzje, jakie programy, działania: prewencji, promocji zdrowia, podejmować w populacji generalnej, żeby były one skuteczne. Tu wchodzą potrzeby zdrowotne populacji, które są wyrażone i obiektywnie mierzone. Te potrzeby wyrażone, czasem w drodze nacisku przez różne lobby, organizacje pacjenckie, stwarzają sytuacje, gdzie decydent jest w bardzo dużym nacisku i kłopocie (a wchodzą w sprawę z jednej strony kwestie etyczne, a z drugiej kwestie – koszt, efekt). I tu jest najcięższa sprawa dla decydentów.
Rozumiem, że badania i monitoring, które Państwo prowadzą będą doskonałą podstawą do podjęcia decyzji?
W pewnym sensie już są, bo już mamy na stronie internetowej NIZP raporty o sytuacji zdrowotnej, które już od lat 70. ubiegłego wieku publikujemy w formie papierowej, a od trzech lat są w formie pdf do ściągnięcia z naszej strony. Zajmujemy się i zajmowaliśmy sprawami nierówności w zdrowiu, o którym to problemie nie powiedziałem, ale jest on bardzo ważny i który musimy monitorować.
