Pierwsze posiedzenie zespołu ds. no-fault

W Ministerstwie Zdrowia odbyło się pierwsze posiedzenie zespołu powołanego przez ministra zdrowia do opracowania nowych regulacji dotyczących odpowiedzialności prawnej lekarzy i lekarzy dentystów. Z inicjatywy prezesa Naczelnej Rady Lekarskiej Łukasza Jankowskiego uczestnicy jednogłośnie zmienili nazwę gremium, precyzyjnie określając, że celem prac jest odpowiedzialność cywilna i karna, a nie – jak dotąd – „zawodowa”.

– Precyzyjna nazwa odzwierciedla realne ryzyko prawne, przed jakim staje dziś wykonujący zawód lekarza – podkreślił Łukasz Jankowski, wskazując, że obecne przepisy nie nadążają za tempem rozwoju medycyny ani oczekiwaniami społecznymi.

Klauzula wyższego dobra

Główną nowością zaproponowaną przez NRL jest wprowadzenie do polskiego prawa tzw. klauzuli wyższego dobra. Rozwiązanie to ma chronić lekarzy, którzy w sytuacjach nagłych decydują się odstąpić od standardowych procedur, kierując się najlepiej pojętym interesem pacjenta. – To instrument, który ma zmniejszyć obawy przed postępowaniami karnymi w przypadkach, gdy medyk ratuje życie, podejmując decyzje „poza algorytmem” – wyjaśniał Jankowski.

Zespół zapowiedział poszerzenie składu o ekspertów z dziedziny prawa, etyki i poszczególnych specjalizacji medycznych, aby opracować rozwiązania kompleksowe i spójne z codzienną praktyką kliniczną. Następne spotkanie zaplanowano za sześć tygodni.

Priorytety prac

1. Analiza obowiązujących przepisów – identyfikacja punktów, w których prawo karne i cywilne nadmiernie obciąża lekarzy, nie zwiększając bezpieczeństwa pacjentów.
2. Opracowanie propozycji systemowych – w tym klauzuli wyższego dobra, uproszczeń procedur odszkodowawczych i jasnego rozdzielenia odpowiedzialności cywilnej od karnej.
3. Wzmocnienie ochrony pacjentów – równoległe zapisy mające ograniczyć ryzyko niepożądanych zdarzeń i usprawnić dochodzenie roszczeń, gdy błąd jednak nastąpi.

Do końca roku zespół ma przedstawić wstępny raport z propozycjami legislacyjnymi. Ministerstwo Zdrowia zapowiada otwarte konsultacje społeczne projektowanych zmian. Jeśli harmonogram zostanie dotrzymany, pierwsze przepisy mogłyby trafić do Sejmu w 2026 r.

Rozpoczęte prace to – zdaniem środowiska lekarskiego – szansa na zbudowanie równowagi między prawami pacjenta a realiami pracy medyka. Pacjenci zyskaliby przejrzyste procedury dochodzenia roszczeń, a lekarze – jasne i sprawiedliwe zasady odpowiedzialności, pozwalające skupić się na leczeniu, a nie na obawach przed salą sądową.

Źródło: NIL