W podróży z cukrzycą

Cukrzyca typu 1 to choroba wielu ograniczeń – konieczność przestrzegania równowagi między dietą a wysiłkiem, regularnego mierzenia cukru i przyjmowania insuliny mogą zniechęcać do dalekich podróży. Ale diabetycy z dłuższym stażem doskonale wiedzą, jak zorganizować sobie życie, aby w pełni się z niego cieszyć. Wystarczy przestrzeganie określonych zasad.

Najważniejsze, by twoja podróż przebiegała bezpiecznie, dlatego zawsze miej przy sobie legitymację lub kartę diabetyka. Ostatecznie może to być zaświadczenie od twojego lekarza prowadzącego (przetłumaczone na język angielski, jeśli wybierasz się zagranicę). Ułatwi ci to dostęp do pomocy, gdy okaże się niezbędna.

Niezależnie od tego, jaki rodzaj podróżowania wybierzesz, musisz się odpowiednio przygotować. Postaraj się przed wyjazdem odbyć wizytę u swojego specjalisty lub lekarza rodzinnego, aby wypisał ci recepty na brakujące leki, insuliny, paski lub zlecenie na osprzęt do pompy. Omów z nim optymalne dawki insuliny lub leków na wypadek sytuacji niepożądanych, które mogą ci się przytrafić podczas wakacji. Należałoby zadbać również o to, aby przed urlopem twoja cukrzyca była uregulowana.

Gdy jedziesz jako kierowca

Podróż samochodem to duży wysiłek, zarówno fizyczny, jak i umysłowy. Przygotuj się więc na ryzyko wystąpienia hipoglikemii (zabierz ze sobą słodzony płyn, sok, kanapkę, cukier w kostkach lub glukozę w pastylkach). W miarę możliwości unikaj jazdy nocą.

Jeśli wyjeżdżasz rano, najpierw zmierz poziom glukozy we krwi, przyjmij insulinę i zjedz śniadanie. Jeśli masz mało czasu, dobrym wyjściem będzie zmiana insuliny klasycznej na jej szybko działający analog. Jest to też dobre rozwiązanie, jeśli w ciągu dnia często doświadczasz hipoglikemii – analog zmniejsza ryzyko niedocukrzenia i pozwala na modyfikację pór posiłków. Jeśli zaczynasz podróż z poziomem glukozy we krwi poniżej 90 mg%, koniecznie zjedz posiłek zawierający węglowodany (kanapka, batony).

Obserwuj reakcję swojego organizmu podczas podróży i jeśli tylko poczujesz się gorzej – najszybciej jak to możliwe zatrzymaj samochód i wyjmij kluczyki ze stacyjki. Jeśli podejrzewasz niedocukrzenie, zjedz węglowodany (słodki płyn lub dwie kostki cukru oraz kanapkę), a następnie zmierz poziom cukru we krwi i odpocznij. Nie wyruszaj w dalszą drogę przed upływem 45–60 minut od pojawienia się problemu, daj sobie czas, aby mózg znów zaczął pracować prawidłowo.

Jeśli przed tobą jest wielogodzinna jazda, co 2–3 godziny rób postój, w przerwie zmierz poziom cukru, nie zapomnij o posiłkach o odpowiedniej kaloryczności, ale nie przejadaj się, aby nie dopadła cię senność. Szczególnie w dalekie trasy weź ze sobą osobę towarzyszącą, aby w razie hipoglikemii mogła ci pomóc.

Gdy trzeba zmienić leki

Jeżeli twoja aktywność łączy się z podróżami autem to zdecydowanie wygodniejsze wydaje się stosowanie analogów insuliny. Zmniejsza się niebezpieczeństwo hipoglikemii między posiłkami, a analog możesz wstrzyknąć w czasie lub nawet po zjedzeniu posiłku w trakcie podróży. Stosowanie analogów daje więc nie tylko większą elastyczność w leczeniu, ale także lepszą kontrolę cukrzycy.

Pamiętaj, że zmieniając terapię, np. z jednej postaci insuliny na inną, lub dawkowanie, najbezpieczniej będzie, jeśli powstrzymasz się przed wsiadaniem za kółko na około tydzień lub dłużej, jeśli jest taka konieczność. To niezbędny czas potrzebny twojemu organizmowi do przyzwyczajenia się do nowych dawek czy leków i zapanowania nad poziomem cukru.

Insulina i jej analogi – wrażliwy bagaż

Podstawowym elementem twojego bagażu są leki, w szczególności insulina i jej analogi. Trzeba je tak zabezpieczyć, aby nie straciły swoich właściwości. Pamiętaj, żeby nie zostawiać niezabezpieczonych leków w samochodzie na dłużej. Latem, w temp. ponad 25°C, insuliny tracą swoją biologiczną aktywność po 2 tygodniach, zaś zimą przechowywanie ich w temp. poniżej 0,5°C może je unieczynnić nawet po kilkunastu minutach. Nie wystawiaj preparatów na bezpośrednie działanie promieni słonecznych (zdegradowana insulina staje się żółtobrązowa). W przypadku dłuższych podróży zaopatrz się w specjalny pojemnik utrzymujący stałą temperaturę.

Zadbaj o stopy podczas podróży

Diabetycy podczas dłuższej jazdy samochodem powinni zwrócić uwagę na obuwie. Zwłaszcza u osób od dawna cierpiących na cukrzycę wielogodzinna jazda może sprzyjać powstaniu zespołu stopy cukrzycowej.

Jeżeli jeździsz w częste i wielogodzinne trasy, wyposaż swoje auto w tempomat. Urządzenie to pozwala utrzymać stałą prędkość pojazdu, bez konieczności naciskania na pedał gazu.

Prowadź auto w wygodnych, skórzanych butach, w których możesz swobodnie poruszać palcami. Weź też ze sobą drugie buty, by móc co parę godzin zmieniać obuwie. Noś skarpety z naturalnych włókien (bawełniane, wełniane), zawsze miej dodatkową parę na zmianę.

Gdy lecisz samolotem

Wszystkie leki i sprzęt zabierz do bagażu podręcznego. Nie wkładaj insuliny oraz pasków do bagażu rejsowego, bowiem są one przewożone w lukach bagażowych, gdzie temperatura może spaść nawet do -70ºC. Grozi to przemrożeniem insuliny, co powoduje, że już nie nadaje się do użytku.

Gdy podróżujesz autokarem, również musisz zabezpieczyć insulinę przed działaniem ciepła i słońca. Nie wolno umieszczać insuliny „pod ręką” w tzw. schowku samochodowym ani na półce pod tylną szybą samochodu. Insulinę na czas podróży najlepiej włożyć w przenośną torbę termo, czy chłodzące etui.

To musisz zabrać ze sobą, ruszając w podróż:

insulina na cały okres pobytu + dodatkowo 3 fiolki w zapasie,
leki na cały okres pobytu + dodatkowe opakowanie na zapas,
peny + dodatkowy na wypadek zgubienia, uszkodzenia, zniszczenia – jeśli nie posiadasz zapasowego pena, insulinę możesz podać tzw. strzykawką insulinówką, którą zakupisz w każdej aptece,
igły do pena,
glukometr + nakłuwacz + lancety (za granicę warto wziąć dodatkowy glukometr jako zapasowy),
baterie do glukometru,
paski testowe na okres pobytu + 1 dodatkowe opakowanie,
paski keto diastix,
glukagon 2 szt. z aktualną datą ważności,
glukozę, saszetki z płynną glukozą, cukier w kostkach lub w saszetkach,
gaziki odkażające,
wszystkie inne medykamenty, które dotyczą innych chorób współistniejących oraz leki dodatkowe/przeciwbólowe, związane z zatruciami pokarmowymi lub infekcjami itp.,
bransoletkę, identyfikator, kartę informacyjną z informacją, że jesteśmy diabetykami/ICE w telefonie.

Osoby korzystające z pompy insulinowej muszą zabrać ponadto: