Rano czy wieczorem? Kiedy powinno się brać leki na nadciśnienie?

Badanie TIME zaprojektowali brytyjscy naukowcy z University of Dundee. Jednym z powodów jego przeprowadzenia był fakt, że u niektórych pacjentów ciśnienie krwi nie obniża się w nocy (tzw. non dippers). Tymczasem wiadomo, że nocne nadciśnienie jest silnym predyktorem wystąpienia zdarzeń sercowo-naczyniowych. Wcześniejsze badania sugerowały, że wieczorne przyjmowanie leków hipotensyjnych skuteczniej obniża nocne ciśnienie krwi niż ich zażywanie rano lub w ciągu dnia.

W badaniu TIME wzięło udział 21 104 pacjentów z leczonym nadciśnieniem tętniczym. Uczestników randomizowano do dwóch grup – przyjmujących leki rano lub wieczorem. Średni wiek pacjentów wynosił 65 lat, 14% miało cukrzycę, 4% paliło papierosy, 13% miało wcześniej chorobę sercowo-naczyniową, a średnie ciśnienie krwi na początku badania wynosiło 135/79 mmHg.

Mediana czasu obserwacji wyniosła 5,2 roku, ale niektórzy pacjenci byli obserwowani przez ponad 9 lat. Pierwszorzędowy złożony punkt końcowy (hospitalizacja z powodu zawału mięśnia sercowego niezakończonego zgonem, udar mózgu niezakończony zgonem lub zgon z przyczyn naczyniowych) wystąpił u 362 (3,4%) uczestników w grupie dawkowania wieczornego i u 390 (3,7%) w grupie dawkowania porannego.

– Kluczowym wnioskiem z badania jest to, że ma żadnej różnicy pomiędzy przyjmowaniem leków przeciwnadciśnieniowych wieczorem a rano w skuteczności zapobiegania zawałom serca, udarom mózgu i zgonom – wyjaśnia prof. Tom MacDonald, główny badacz.

Badanie wykazało również, że zażywanie leków wieczorem nie wiązało się z większą częstością upadków czy innych działań niepożądanych (takich jak zawroty głowy u osób, które wstają w nocy by skorzystać z ubikacji). Wskaźnik złamań i hospitalizacji z powodu złamań był identyczny w obu grupach.

Wyniki badania TIME stoją w bezpośredniej sprzeczności z głośnym badaniem (Hygia Chronotherapy Trial) opublikowanym w 2020 r., które wykazało wyraźny ochronny wpływ nocnego dawkowania na ryzyko zdarzeń sercowo-naczyniowych. Badanie to spotkało się jednak później z krytyką. Przegląd systematyczny Międzynarodowego Towarzystwa Nadciśnienia (ISH) opublikowany na początku sierpnia br. wskazał także na słabe punkty innych badań, z których wynikało, że wieczorne przyjmowanie leków hipotensyjnych jest korzystniejsze.

Obecnie toczą się trzy kolejne, dobrze zaprojektowane prospektywne randomizowane badania, które mają dostarczyć wysokiej jakości danych dotyczących skuteczności i bezpieczeństwa wieczornego oraz rannego podawania leków na nadciśnienie.

– Z naukowego punktu widzenia pacjenci mają wybór, kiedy przyjmować leki, ale zdecydowanie zalecamy przyjmowanie leków na nadciśnienie rano. Udowodniono, że przestrzeganie zaleceń (adherence) jest gorsze w przypadku przyjmowania leków wieczorem. Lekarze mogą jednak nadal rozważyć dawkowanie przed snem u pacjentów, u których stwierdzono wysokie nocne ciśnienie krwi – powiedział prof. Sverre E. Kjeldsen z University of Oslo, jeden z naukowców komentujących wyniki badani TIME.

Źródło: Medscape