Gdybyśmy więc zrównali poziom środków na leki w Polsce ze średnią europejską, liczba przedwczesnych zgonów spadłaby rocznie o 12 tysięcy - wynika z raportu „Finansowanie ochrony zdrowia w kontekście efektów społeczno-gospodarczych” opracowanego przez IQVIA Polska na zlecenie INFARMY.
Publiczne wydatki na leki są u nas o połowę niższe niż w krajach członkowskich Europy Środkowo-Wschodniej. - W efekcie wielu chorych czekających na refundację nowej terapii skarży się, że w Czechach, na Słowacji czy na Węgrzech pacjenci mają już do niej dostęp. Chciałbym mieć czeski poziom wydatków na leki – mówi wiceminister zdrowia Marcin Czech. Podkreśla, że zapisany w „Polityce Lekowej Państwa 2018-2022” budżet na refundację leków w wysokości 16,5 % budżetu NFZ ma zagwarantować wzrost nakładów na ten cel.
Żyjmy dłużej
Jak podaje IQVIA, statystyki związane z oczekiwaną długością życia w Polsce i śmiertelnością z powodu chorób cywilizacyjnych są niepokojące. Na 100 000 mieszkańców w wieku poniżej 70 roku życia utracone lata życia wynoszą u nas aż 3319, gdy tymczasem w najbogatszych krajach UE to 2125. W Polsce oczekiwana długość życia w chwili narodzin to 77,6 lat, a bogatszych krajach UE 81,9 lat. Dzięki poprawie finansowania ochrony zdrowia i optymalnej alokacji środków w systemie, te statystyki mogłyby ulec poprawie. Według wyliczeń IQVIA, alokacja dodatkowego budżetu w sposób wyrównujący dostęp do leków pomiędzy Polską a średnią europejską pozwoliłoby na wzrost oczekiwanej długości życia o 12 miesięcy u kobiet i 14 miesięcy u mężczyzn. - Jesteśmy w wyjątkowym momencie w historii polskiego systemu ochrony zdrowia. To właśnie teraz rząd uznał zdrowie za jeden ze swoich priorytetów i dokłada starań, aby budować pacjentocentryczny system oparty na modelu value-based healthcare. Pierwszym krokiem była deklaracja zwiększenia publicznych nakładów na ochronę zdrowia. Teraz potrzebna jest merytoryczna dyskusja o tym, na jakie interwencje te środki powinny zostać przeznaczone, tak, aby przynosiły jak najlepsze efekty zdrowotne – mówi Bogna Cichowska-Duma, dyrektor generalny INFARMY.
Trzy razy większa efektywność
Maciej Klimek z IQVIA Polska podkreśla, że 10% wzrostu na refundację leków będzie nominalnie mniejszą kwotą niż 10% wzrostu na świadczenia zdrowotne, jednak zwiększenie środków na farmakoterapię ma trzykrotne wyższą efektywność w wydłużaniu oczekiwanego czasu życia. - Z naszych wyliczeń wynika, że 10% wzrost wydatków na leki w krótkiej perspektywie czasu dałby podobny efekt jak 10% wzrost pozostałych kategorii wydatków w ochronie zdrowia - mówi. Zaplanowany wzrost nakładów na zdrowie do 6% PKB nie może więc ominąć budżetu na refundację leków. Wiceminister Marcin Czech podkreśla jednak, że trudno było mu przekonać Ministerstwo Finansów o zapisaniu dolnej granicy wydatków na leki w budżecie NFZ. To się jednak udało i taki zapis znajdzie się w nowelizacji ustawy refundacyjnej. Argumentem dla resortu finansów powinno być to, że zrównanie wydatków na leki z poziomem krajów naszego regionu UE spowoduje wzrost liczby mieszkańców w Polsce o 100 tysięcy względem prognoz bazowych w ciągu 5 lat, w tym 1/3 w wieku produkcyjnym. Te pozytywne zmiany demograficzne przyczyniłyby się do uzyskania dodatkowych korzyści w gospodarce na poziomie 35 mld PLN.
Generowane oszczędności
Zrównanie poziomu wydatków w Polsce na leki do średniej krajów UE to nie tylko poprawa wskaźników zdrowotnych i wzrost gospodarczy, ale też wymierne oszczędności. – Korzystniej jest interweniować lekowo wcześniej, wtedy bowiem zastosowanie farmakoterapii jest inwestycją. Warto porównać koszt leczenia udaru i skutecznej kontrolowanego nadciśnienia tętniczego – mówi wiceminister Czech. Beata Ambroziewicz prezes Polskiej Unii Organizacji Pacjentów dodaje, że ogromna grupa chorych nie leczonych skutecznie jest przez to niesamodzielna, czego konsekwencje finansowe odczuwa nie tylko opieka społeczna. Jak podkreśla INFARMA, raport „Finansowanie ochrony zdrowia w kontekście efektów społeczno-gospodarczych” ma na celu rozpoczęcie szeroko zakrojonej dyskusji na temat sposobów podziału dodatkowych środków na ochronę zdrowia, tak, by ze społecznego punktu widzenia przyniosły one możliwie najlepsze efekty. Raport dostarcza wiarygodnych i najbardziej aktualnych danych istotnych z punktu widzenia trwającej dyskusji na temat value-based healthcare i „Polityki Lekowej Państwa”.
