Podczas IV Kongresu Zdrowia Kobiet mocno wybrzmiał głos liderek, zaproszonych do wspólnego panelu. Liderek, siłą rzeczy, wybranych spośród bardzo szerokiego grona, reprezentujących różne obszary ochrony zdrowia – od polityki po organizacje non profit.
– Gdy zapytać ludzi, co jest najważniejsze, odpowiedzą, że zdrowie – mówiła Agnieszka Gorgoń-Komor, przyznając jednocześnie, że kobiety, multizadaniowe, zabiegane, zapracowane, nawet jeśli chcą zadbać o siebie i swoje zdrowie, często – zbyt często – nie znajdują na to czasu. Dlatego nigdy dość przypominania o profilaktyce, nigdy za wiele edukacji na temat zdrowia. Ale na mówieniu nie może się zakończyć, również w parlamencie. – Postawiłam sobie za cel bodźcować władzę wykonawczą w kwestiach zdrowotnych – podkreśliła senatorka Koalicji Obywatelskiej. Jednym z efektów tego bodźcowania jest włączenie do bilansu sześciolatka badania lipidogramu pod kątem hipercholesterolemii rodzinnej. To może być przełom w profilaktyce wczesnych zawałów serca u osób w wieku 30-40 lat, pozornie zdrowych, dotkniętych tą chorobą. – Możemy być skuteczni – mówiła Agnieszka Gorgoń-Komor.
W jej ocenie w tej chwili jednym z kluczowych zadań w zakresie polityki zdrowotnej jest zwiększenie skuteczności w walce z otyłością. – Przez lata lekarze nie rozpoznawali otyłości jako choroby, a to jest przecież zła matka ponad dwustu innych chorób, na których leczenie wydajemy ogromne środki – przypominała. W tej chwili potrzeba z jednej strony trafionej profilaktyki, z drugiej – zaoferowania osobom chorującym na otyłość skutecznych terapii. Parlamentarzystka zwróciła też uwagę na konieczność podejmowania interwencji przez instytucje państwa w sytuacje, gdy konsument – często młody i niedoświadczony – jest skazany na porażkę w konfrontacji z potężnymi koncernami, produkującymi niezdrową żywność.
Na nierówne szanse, choć w innym obszarze, wskazywała też dr Maja Herman, specjalistka w dziedzinie psychiatrii prezes Polskiego Towarzystwa Mediów Medycznych, specjalizująca się w tropieniu i demaskowaniu medycznych fake-newsów w mediach społecznościowych. Jak przyznała, w zalewie dezinformacji szczególnie niebezpieczne są te, które tworzą lub szerzą profesjonaliści medyczni. Jest też inna kategoria – konta, dysponujące ogromnymi środkami. – Te środki są angażowane dla osiągnięcia celu, czy generowania podziałów – mówiła. Hejt, z jakim się mierzy na co dzień ekspertka, jest częścią tych podziałów. – Najwięcej hejtu nie generują zwykli użytkownicy mediów społecznościowych, ale farmy trolli czy konta botowe – podkreślił, przywołując stosowaną przez siebie metodę, polegającą na przepuszczaniu przez chat GPT hejterskich komentarzy. – Pytam, jaki jest podstawowy język autora tego komentarza, otrzymuję odpowiedź, że jest to język rosyjski lub powiązany z Rosją. Na drugie pytanie, czy autorem komentarza jest człowiek, czy bot, najczęściej dostaję odpowiedź, że bot – stwierdziła.
Jednak lwia część użytkowników mediów społecznościowych nie ma pojęcia, jak często dyskusje na polaryzujące tematy – w tym zdrowotne – są inicjowane lub rozkręcane w sztuczny, zaplanowany sposób. – Zaniedbaliśmy edukację zdrowotną, ale też higienę cyfrową. Nie wiemy, jak się poruszać w cyfrowym świecie – wskazywała ekspertka. W jej ocenie jednym z podstawowych problemów jest jednak to, że zapomnieliśmy, jako społeczeństwo, że medycyna to nie jest zbiór opinii, ale nauka. – Medycyna to fakty, a z faktami się nie dyskutuje i o faktach się nie dyskutuje. Jeśli ktoś mówi, że leki antydepresyjne uzależniają, to nie jest to opinia, tylko fake news – podkreślała.
Również o konieczności podnoszenia świadomości zdrowotnej, choć w innym aspekcie, mówiła Agata Młynarska, założycielka fundacji „Zdrowie bez tabu”. – Jest wiele spraw, o których mówimy przyciszonym głosem. Jako dziennikarka i jako pacjentka zorientowałam się w pewnym momencie, że po prostu potrzebujemy się usłyszeć, również w kontaktach między pacjentami a lekarzami – tłumaczyła. W jej ocenie choć sytuacja w ochronie zdrowia ogólnie jest trudna, kobiety są w jeszcze trudniejszym położeniu, bo do specjalistów takich jak ginekolodzy czy endokrynolodzy kolejki są wyjątkowo długie. Czy można coś zrobić, by sobie pomóc? – Lekarze zwracają uwagę, że duża część pacjentów przychodzi na wizytę nieprzygotowana. Tymczasem jeśli mamy przewlekłe problemy zdrowotne, to my musimy lekarzowi dokładnie je naświetlić – przypominała. Dlatego dobrym rozwiązaniem jest prowadzenie dzienniczka zdrowia, w którym dokonujemy regularnych wpisów na temat swojego samopoczucia, parametrów, spożywanych posiłków – oczywiście w zależności od choroby. – Jeśli lekarz otrzymuje takie informacje, pacjent staje się dla niego partnerem – mówiła Agata Młynarska. Efektem ubocznym, bardzo pożądanym, takiego podejścia do własnego zdrowia, jest skracanie kolejek – bo wizyta przygotowanego pacjenta trwa krócej niż taka, podczas której lekarz musi „w ciemno” ustalać szczegóły.
Orina Krajewska, prezes Fundacji Małgosi Braunek „Bądź” przekonywała z kolei, jak ważne jest, by zarówno pacjenci jak i profesjonaliści medyczni pamiętali, że zdrowie jest jedno i obejmuje sferę emocji, psychiki, stylu życia w takim samym stopniu, jak aspekty somatyczne. – W sposób rzetelny, naukowy, stawiamy na holistyczne podejście do zdrowia, na holistyczne podejście do człowieka – podkreślała, zaznaczając, że „holistyczny” nie może i nie powinien kojarzyć się z pojęciem „alternatywny”. – Integralny, całościowy – tak. Alternatywny? Zdecydowanie nie! – stwierdziła.
Wiedza to podstawa. O tym, jak rosnąca świadomość zmienia postawy wobec chorób, mówiła Agnieszka Leszczyńska, dyrektor generalna Angelini Pharma Polska. Firma farmaceutyczna, wprowadzająca na rynek innowacyjne leki dedykowane chorobom mózgu, poczuwa się też do działania na rzecz pacjentów, zmagających się z tymi chorobami i angażuje się w działania edukacyjne. Ich częścią jest opublikowany w ubiegłym roku raport na temat stanu świadomości i nastawienia społeczeństwa wobec chorób takich jak depresja, padaczka czy schizofrenia. – Zadaliśmy naprawdę trudne pytania, m.in. o reakcję na informację, że na jedną z tych chorób cierpi przełożony, albo opiekunka dziecka. Zapytaliśmy też, czy ankietowany ujawniłby np. na forum rodziny, że jego dziecka zmaga się z chorobą mózgu – wskazywała. Wyniki pokazały, że generalnie nie jesteśmy społeczeństwem stygmatyzującym i na temat chorób mózgu, zwłaszcza depresji i schizofrenii, wiemy coraz więcej, co ewidentnie przekłada się na postawy wobec chorujących. – Najwięcej obaw budzi, paradoksalnie, padaczka. Przede wszystkim dlatego, że większość osób obawia się wyobrażeń o ataku padaczki, choć wbrew filmowym obrazom większość ataków to po prostu „zawieszki”, bez omdleń, padania na podłogę – mówiła ekspertka. Lęk, brak wiedzy, przekładają się większy poziom stygmatyzacji tej choroby.
Raport pokazał jeszcze jedną istotną rzecz: najsłabsze wyniki, jeśli chodzi o poziom wiedzy, uzyskano w grupach ludzi młodych (od 16 do 28 lat). – Musimy tę wiedzę budować tam, gdzie młodzi ludzie są, czyli w social mediach – przyznała Agnieszka Leszczyńska. Dlatego na Instagramie aktywni będą Marta, Ania i Bartek – awatary pacjentów, zasilane doświadczeniami, historiami, osób zmagających się z chorobami mózgu. – Celem jest przybliżenie świadomości, że takie osoby żyją wśród nas, prowadzą normalne życie, że są tacy jak my – wskazała. Chodzi o pokazanie, że choroba nie definiuje osoby, która się z nią zmaga.
