Dieta na odporność

Aktualny rekordowy wzrost zachorowań na choroby wirusowe w tym grypę, COVID-19 czy RSV u dzieci, powoduje konieczność wdrażania zintensyfikowanych metod profilaktyki pierwotnej i wtórnej, gdyż leczenie chorób wirusowych jest trudne i wymagające. Dlatego bardzo ważne jest odpowiednie wsparcie układu odpornościowego.
W badaniu, którego celem była ocena diety i suplementacji w budowaniu odporności w okresie pandemii i po pandemii (COVID-19), wzięło udział 304 respondentów w wieku od 18 do 81 lat. Wyniki opublikowano w międzynarodowym czasopiśmie naukowym „Life” (https://www.mdpi.com/2075-1729/12/12/1976).
Badania przeprowadzone przez naukowców bytomskiego Wydziału Nauk o Zdrowiu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego potwierdziły hipotezę, że osoby stosujące tradycyjny (zwyczajowy) wzorzec żywieniowy i przyjmujący suplementy powszechnie uznawane za stymulujące układ odpornościowy miały większe szanse na łagodne przechorowanie epizodu COVID-19. Ponadto wykazano, że pandemia u większości badanych nie wpłynęła znacząco na ich postępowanie żywieniowe. Zasadny jest wniosek, że wzorce żywieniowe przyjęte przez uczestników mogą być powszechnym sposobem zapobiegania zakażeniom SARS-CoV-2 i ich możliwym powikłaniom.
- Bardzo ważnym punktem, o którym należy wspomnieć w zakresie budowania odporności, jest dobrze zbilansowana dieta, która może dostarczyć organizmowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych, mineralnych i witamin. Na szczególną uwagę zasługują witaminy A, D, E i C, które wykazują bardzo wymierny wpływ na wspieranie odporności organizmu i na łagodniejszy przebieg choroby wirusowej. Podobne właściwości charakteryzują pierwiastki takie jak cynk i selen. Komponując odpowiednią dietę, należy zwrócić szczególną uwagę na odpowiednią podaż probiotyków i prebiotyków, które przyczyniają się do prawidłowego funkcjonowania jelit, wzmacniając odporność organizmu - mówi dr n. med. Karolina Krupa-Kotara z Zakładu Epidemiologii Wydziału Nauk o Zdrowiu w Bytomiu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego.

- Nieodłącznym elementem prawidłowo skomponowanej diety jest odpowiednia porcja codziennej aktywności fizycznej, snu oraz zmniejszona ekspozycja na stres - dodaje dr n. o zdrowiu Mateusz Grajek z Zakładu Zdrowia Publicznego Wydziału Nauk o Zdrowiu w Bytomiu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego.
Ze względu na brak czasu i nadmiar codziennych obowiązków, bardzo często nasza codzienna dieta jest bogata w przetworzoną żywność, zawierającą duże ilości cukrów i tłuszczów nasyconych, dodatków do żywności i konserwantów. Taka dieta jest jednocześnie uboga w witaminy, błonnik i substancje wykazujące właściwości przeciwutleniające. Opisany schemat żywieniowy prowadzi do spożywania nadmiaru kalorii i do stopniowo pojawiających się niedoborów żywieniowych, które znacznie upośledzają prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego i zwiększają ryzyko infekcji oraz przewlekłych chorób niezakaźnych, takich jak: otyłość, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca typu 2. Niedobory ważnych składników, takich jak między innymi witamina A, witamina C i selen, prowadzą do zwiększonej podatności organizmu na infekcje. Działaniem zapobiegającym takiemu zjawisku jest interwencja żywieniowa, którą może zapewnić np. wyspecjalizowany dietetyk lub lekarz, którzy poprzez odpowiednio zebrany wywiad i badania mogą ocenić potencjalne niedobory żywieniowe, negatywnie wpływające na organizm. Dzięki takiej diagnozie możliwe jest określenie celu terapii dietetycznej, ustalenie schematu, według którego zostanie ona wdrożona i wprowadzenie w życie odpowiednio dobranego schematu działania pod okiem specjalisty, który może właściwie skomponować schemat żywieniowy, aby zrekompensować istniejące niedobory i zapobiec dalszym.

Racjonalna dieta skomponowana jest w taki sposób, aby dostarczała odpowiedniej ilości białka, tłuszczów i węglowodanów oraz wszystkich istotnych witamin, składników mineralnych i błonnika pokarmowego, co zapewnia między innymi prawidłowe funkcjonowanie jelit. Oprócz odpowiednio zbilansowanej diety ważne jest włączenie do codziennego menu produktów i substancji wspierających i stymulujących układ odpornościowy. Do takich produktów należą np. oleje rybne, które są bogate w kwasy tłuszczowe, zwłaszcza te z rodziny omega-3 (kwas eikozapentaenowy – EPA, kwas dokozaheksaenowy – DHA), probiotyki w postaci kiszonek, czosnek, czy cebula, które są naturalnymi antybiotykami wzmacniającymi układ odpornościowy. Zioła i rośliny o odpowiednich właściwościach immunomodulujących, takie jak aloes, czy owoce maliny, które wykazują działanie przeciwzapalne i przeciwgorączkowe, również odgrywają szczególną rolę we wspieraniu odporności człowieka.

Wdrożona terapia żywieniowa powinna być stale monitorowana, a jej efekty kontrolowane przez specjalistę. Taką kontrolę można zapewnić poprzez regularne spotkania z pacjentem, podczas których zostanie podjęta historia żywieniowa w celu ustalenia aktualnego odżywiania pacjenta i przeprowadzenie edukacji zdrowotnej, aby uniknąć dalszych błędów w przyszłości, bo mogą przyczyniając się do niedoborów osłabić układ odpornościowy.

- W przypadku głębokich, uporczywych niedoborów, których nie można zrekompensować samą dietą, warto rozważyć suplementację preparatami bogatymi w odpowiednio dobrane substancje, takie jak witamina A, D, selen, czy preparaty multiwitaminowe, jednak zawsze pod kontrolą specjalisty - konkluduje dr n. med. Karolina Krupa-Kotara.

Źródło: SUM