Subskrybuj
Logo małe
Wyszukiwanie
banner
Nauka

W szpitalu masz większą motywację, żeby rzucić palenie – wiemy dlaczego, ale pytanie: jak?

MedExpress Team

Medexpress

Opublikowano 10 kwietnia 2024 17:19

W szpitalu masz większą motywację, żeby rzucić palenie – wiemy dlaczego, ale pytanie: jak? - Obrazek nagłówka
W Wielkiej Brytanii przeprowadzono bardzo ciekawe wieloośrodkowe badanie eksperymentalne na oddziałach ratunkowych z udziałem pacjentów, którzy nie wymagali natychmiastowej interwencji medycznej. Dotyczyło prób rzucenia palenia tytoniu. Wyniki badania komentuje Krzysztof Łanda, doradca ministra zdrowia Ukrainy, założyciel Fundacji Watch Health Care, były wiceminister zdrowia odpowiedzialny za politykę lekową.

Komentarz do badania pt.: Cessation of Smoking Trial in the Emergency Department (COSTED): a multicentre randomised controlled trial; Pope I, Clark LV, Clark A, et al. Emerg Med J Epub; publikacja z 28 marca, 2024; doi:10.1136/emermed-2023-213824.


Leczenie na szpitalnych oddziałach ratunkowych (SOR) to nie przelewki, bo nikt tam nie przychodzi „dla przyjemności”. Niestety wielu z nas dopiero w szpitalu zdaje sobie sprawę, że warto i jak bardzo należy cenić zdrowie. Dopiero tam wiele osób znajduje w sobie siłę i motywację, żeby zmienić nawyki żywieniowe, przyrzeka sobie „kiedy stąd wyjdę, to zacznę ćwiczyć”, „zacznę leczyć nadciśnienie i cukrzycę”, czy na poważnie podejmuje próbę rzucenia palenia tytoniu. Szpital okazuje się miejscem, gdzie lekarzy słucha się bardzo uważnie, zapamiętuje się ich zalecenia i wiele osób naprawdę zmienia swoje nawyki.

W Wielkiej Brytanii przeprowadzono bardzo ciekawe wieloośrodkowe badanie eksperymentalne na oddziałach ratunkowych z udziałem pacjentów, którzy nie wymagali natychmiastowej interwencji medycznej. Było to badanie randomizowane, czyli z losowym przydziałem 975 palaczy do grupy kontrolnej i do grupy badanej, które następnie otrzymały na SOR różne interwencje medyczne. Z badania wykluczono tzw. dual users, czyli osoby, które przed włączeniem do próby już codziennie korzystały z e-papierosów. Zgodnie z zasadami medycyny opartej na dowodach naukowych (EBM, Evidence-Based Medicine), było to badanie najwyższej wiarygodności. Do próby włączeni zostali dorośli, którzy palili papierosy codziennie. Osoby z grupy badanej uzyskiwały poradę lekarską, zestaw startowy e-papierosa oraz skierowanie do specjalistycznego ośrodka leczenia nałogu palenia tytoniu. Osoby losowo przypisane do grupy kontrolnej otrzymywały tylko pisemną informację o korzyściach zdrowotnych z rzucenia palenia tytoniu. Pierwszorzędowym punktem końcowym była potwierdzona testem biochemicznym abstynencja od palenia tytoniu po 6 miesiącach od daty pobytu na SOR.

Dlaczego e-papierosy? E-papierosy nie zawierają większości szkodliwych substancji zawartych w dymie tytoniowym. Dowody naukowe[1] wskazują, że e-papierosy skuteczniej niż NRT (nikotynowa terapia zastępcza) wspierają palaczy w rzuceniu palenia tytoniu, przy czym większość badań naukowych przeprowadzono na ludziach, którzy a priori mieli motywację do rzucenia palenia, a nie na ludziach, którzy a priori nie mieli zamiaru rzucić palenia. Co ciekawe właśnie w tej drugiej grupie przeprowadzono omawiane badanie.

Obiektywny wskaźnik abstynencji potwierdzonej biochemicznie po 6 miesiącach wyniósł 7,2% w grupie interwencyjnej i 4,1% w grupie kontrolnej (ryzyko względne 1,76; 95% CI 1,03 do 3,01; p=0,038). Przy czym, jeśli fakt palenia tytoniu nie mógł być potwierdzony lub odczyty tlenku węgla (CO) nie były możliwe do sprawdzenia, to uznawano, że uczestnik nadal palił. Subiektywne wskaźniki 7-dniowej abstynencji po 6 miesiącach wynosiły 23,3% w grupie interwencyjnej i 12,9% w grupie kontrolnej (ryzyko względne 1,80; 95% CI 1,36 do 2,38; p<0,001). Liczba osób, które należało leczyć (NNT), aby osiągnąć potwierdzoną biochemicznie ciągłą abstynencję od palenia po 6 miesiącach, wynosiła 30 (95% CI 16 do 343), a dla wskaźnika subiektywnej 7-dniowej abstynencji było to 9 (95% CI 6 do 11). Co do bezpieczeństwa, to liczba uczestników zgłaszających poważne działania niepożądane wyniosła 5,2% (25/484) w grupie interwencyjnej i 5,1% (25/488) w grupie kontrolnej. Żadne z działań niepożądanych nie było związane ze stosowanymi interwencjami.

Wniosek jest jednoznaczny. Złożona interwencja medyczna na SOR, obejmująca krótką poradę lekarską, zestaw e‑papierosa i skierowanie do poradni rzucania palenia jest skuteczna i w znaczącym odsetku pacjentów prowadzi do długotrwałej abstynencji od palenia tytoniu.

Warto jeszcze zwrócić uwagę na analizę ekonomiczną, którą przeprowadzono na podstawie omawianego badania klinicznego i która ma być wkrótce opublikowana. Już na pierwszy rzut oka widać, że badana interwencja jest bardzo tania i nie wymaga dużego wysiłku ze strony personelu medycznego na SOR – choć oczywiście sprawność funkcjonowania szpitalnych oddziałów ratunkowych w Polsce i bez tego pozostawia wiele do życzenia. Opłacalność, czyli stosunek kosztu do uzyskiwanego efektu zdrowotnego, tej interwencji powinna być bardzo korzystna, co pokazują także wyniki podobnych analiz ekonomicznych.[2] Na podstawie wyników klinicznych i ekonomicznych Minister Zdrowia w Polsce może wprowadzić świadczenie do koszyka gwarantowanego i odpowiednio je wycenić. Opieka na SOR-ach w Polsce odbiega od tej w Wielkiej Brytanii, ale w kwestii opieki koordynowanej i walki z nałogiem palenia tytoniu wiele moglibyśmy się nauczyć.

Autor: Krzysztof Łanda

Oryginalne badanie w PDF: tutaj.


[1] Hartmann-Boyce J, Lindson N, Butler AR, et al. Electronic cigarettes for smoking cessation. Cochrane Database Syst Rev 2022;11.

[2] ICER wynosił 1100 funtów bryjskich za każdy QALY uzyskany w ciągu 12 miesięcy od daty rzucenia palenia, przy progu opłacalności w UK na poziomie 20 000 GBP/QALY. Model Markowa oszacował ICER w okresie życia EC na 65 funtów brytyjskich za QALY. / Li J, Hajek P, Pesola F, Wu Q, Phillips-Waller A, Przulj D, Myers Smith K, Bisal N, Sasieni P, Dawkins L, Ross L, Goniewicz ML, McRobbie H, Parrott S. Cost-effectiveness of e-cigarettes compared with nicotine replacement therapy in stop smoking services in England (TEC study): a randomized controlled trial. Addiction. 2020 Mar;115(3):507-517. doi: 10.1111/add.14829. Epub 2019 Dec 4. PMID: 31597207; PMCID: PMC7318206.

Tematy

nikotynizm

Szukaj nowych pracowników

Dodaj ogłoszenie już za 4 zł dziennie*.

* 4 zł netto dziennie. Minimalny okres ekspozycji ogłoszenia to 30 dni.

Zobacz także