Profilaktyka raka piersi w Polsce. Są sukcesy, ale i szokujące braki

Firma badawcza Maison&Partners na zlecenie marki Schwarzkopf Gliss zapytała kobiety o to, czy, jak i dlaczego badają swoje piersi, a co je powstrzymuje. Z badania „Polki a profilaktyka raka piersi – motywacje, bariery oraz opinie o zaangażowaniu marek w kwestie prozdrowotne” wynika, że 43% kobiet regularnie wykonuje samobadanie palpacyjnie piersi, a 39% poddaje się USG, co jest wyraźnym krokiem w dobrą stronę. Co trzecia Polka (33%) wykonała profilaktyczną mammografię w ciągu ostatnich dwóch lat, a w grupach wiekowych szczególnie narażonych na ryzyko choroby odsetki te są jeszcze wyższe – 45% kobiet w wieku 45–54 lata oraz aż 61% kobiet po 55. roku życia wykonuje mammografię.
Te wyniki badania dają powody do optymizmu – świadomość profilaktyki rośnie, a kobiety coraz częściej sięgają po badania, które mogą uratować im życie.

…ale i powody do niepokoju

Jednak obok tych pozytywnych sygnałów, pojawiają się też alarmujące dane. Drugie tyle kobiet - około 40% - w ogóle nie bada się regularnie. Aż 46% kobiet w wieku 45 –54 lat oraz 31% po 55. roku życia przyznało się, że nie miało mammografii w ciągu ostatnich dwóch lat, mimo że właśnie wtedy badanie to jest najbardziej zalecane. Duże obawy budzi też stan profilaktyki wśród młodych kobiet – kobiety do 24 roku życia rzadziej wykonują badania piersi – aż 46% nie robi samobadania, a 61% nie wykonuje USG piersi. To pokazuje, jak duże są jeszcze braki w świadomości i jak istotna pozostaje rola edukacji.

Kto i co nas motywuje? Od autorytetu lekarza po wewnętrzną motywację

Najważniejszym impulsem do badań jest zalecenie lekarza – wskazuje na nie 36% kobiet. Dla 30% Polek badania profilaktyczne wynikają z wewnętrznej potrzeby, są wyrazem troski o zdrowie i nawykiem. Źródłem motywacji są też własne doświadczenia takie jak obciążenie genetyczne i przypadki nowotworów w rodzinie (28%) lub wystąpienie niepokojących objawów (27%).

Dla połowy kobiet lekarze ginekolodzy są najbardziej wiarygodnym źródłem zachęty do badań. Duże znaczenie mają także osoby, które same doświadczyły choroby – tak jest w przypadku 39% badanych kobiet. Młodsze kobiety częściej wskazują na rolę przyjaciółek i bliskich, a także inspirujących treści w mediach społecznościowych.
Lekarz pozostaje jednak nieocenionym przewodnikiem – nie tylko jako autorytet, ale też jako praktyczny punkt styku, który realnie motywuje do działania.

Czas, koszty i strach to najczęstsze bariery

Niestety, nadal istnieje wiele barier, które powstrzymują kobiety przed wykonywaniem badań. Najczęściej wskazywane to:

• koszty prywatnych badań na równi z brakiem czasu – wymieniło je 27 % badanych
• odległe terminy w systemie publicznym (26% wskazań).

Poważną barierą jest strach – 20% kobiet przyznaje, że boi się wykrycia choroby i konsekwencji diagnozy – to psychologiczna bariera, która szczególnie silnie działa w dużych miastach.

Wiedzę o profilaktyce czerpiemy od lekarzy ginekologów

39% Polek wskazuje ginekologa jako główne źródło wiedzy o profilaktyce raka piersi, a 23% korzysta z portali internetowych. Młodsze kobiety częściej sięgają po media społecznościowe, kampanie edukacyjne i webinary. Alarmujące jest jednak to, że aż 20% kobiet w ogóle nie poszukuje wiedzy na ten temat – to sygnał, że działania edukacyjne muszą docierać szerzej i skuteczniej.

Na badania do Centrum Handlowego – dlaczego nie?

Polki są otwarte na innowacyjne rozwiązania. 56% kobiet pozytywnie ocenia pomysł spotkań o profilaktyce raka piersi w codziennie odwiedzanych miejscach – centrach handlowych, kawiarniach czy salonach kosmetycznych. Największą zachętą byłaby możliwość wykonania badań „od ręki” (55%) lub szybszy dostęp do wizyt (34%). Ciekawą sugestią są też przypomnienia wysyłane przez aplikację mObywatel.
To pokazuje, że kobiety chcą profilaktyki bliżej siebie – prostszej, dostępniejszej i wpisanej w ich rytm życia. Na potrzeby wskazane w badaniu odpowiada ogólnopolska inicjatywa edukacyjna Różowy Patrol Gliss, realizowana przez Fundację OnkoCafe – Razem Lepiej we współpracy z marką Gliss. Projekt, który wystartował w 2023 roku, dociera z wiedzą i wsparciem do kobiet w całej Polsce.

Dzięki inicjatywie w Polsce powstało już 95 klubów Różowego Patrolu Gliss. Do chwili obecnej przeszkolono ponad 350 kobiet do roli certyfikowanych Ambasadorek, a beneficjentkami działań Różowego Patrolu zostało już ponad 30 000 Pań w całej Polsce. W swojej działalności Ambasadorki szkolą z samobadania piersi przy użyciu fantomów, rozdają materiały edukacyjne, wspierają kobiety, które zetknęły się z chorobą i wszystko odbywa się w przyjaznej atmosferze.

Badanie Maison&Partners jasno pokazuje: Polki chcą się badać, mają świadomość znaczenia profilaktyki, ale wciąż zbyt często napotykają bariery – finansowe, organizacyjne i psychologiczne. To dobra wiadomość, że rośnie liczba kobiet badających się regularnie, jednak równie mocno alarmuje fakt, że aż połowa Polek nadal unika badań. Dlatego kluczowe jest ułatwienie dostępu do badań, skrócenie kolejek, edukacja oparta na autorytecie lekarzy i praktyczne kampanie, które sprawią, że profilaktyka stanie się codziennym, naturalnym nawykiem kobiet w Polsce.

Źródło: Mat. prasowy