Od 17 września 2025 r. obowiązują przepisy, które rozszerzają listę lekarzy specjalistów dostępnych bez skierowania. Pacjenci mogą teraz bezpośrednio zapisać się do lekarza medycyny sportowej, optometrysty oraz psychologa. To kolejny krok w stronę ułatwienia dostępu do opieki zdrowotnej i odciążenia lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej.
Nowa lista lekarzy specjalistów dostępnych bez skierowania
Opublikowano 29 października 2025 09:48
Fot. Getty Images/iStockphoto
Z tego artykułu dowiesz się:
- Nowe przepisy od 17 września 2025 r. umożliwiają pacjentom bezpośredni dostęp do lekarzy medycyny sportowej, optometrystów oraz psychologów. To krok w stronę uproszczenia dostępu do specjalistycznej opieki zdrowotnej.
- Bez konieczności wizyty u lekarza rodzinnego, pacjenci mogą teraz szybciej uzyskać pomoc w kluczowych obszarach zdrowia. Zmiany te mają na celu skrócenie ścieżki diagnostycznej i odciążenie lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej.
- Optometryści będą mogli wystawiać skierowania do okulistów, co przyspieszy diagnostykę wad wzroku. Ich rola w szybkim wykrywaniu problemów z widzeniem jest kluczowa dla pacjentów.
- Wizyty u psychologów bez skierowania mogą przyspieszyć pomoc osobom z problemami emocjonalnymi, co w kontekście rosnącej liczby takich przypadków jest niezwykle istotne.
- Zmiany w przepisach ograniczają biurokrację, co oznacza krótsze kolejki i łatwiejszy dostęp do specjalistów. To realna korzyść zarówno dla pacjentów, jak i lekarzy.
Zmiany w systemie świadczeń opieki zdrowotnej, które weszły w życie 17 września 2025 r., umożliwiają pacjentom bezpośredni dostęp – bez konieczności wizyty u lekarza rodzinnego – do trzech nowych specjalistów: lekarza medycyny sportowej, optometrysty i psychologa.
Celem wprowadzonych przepisów jest skrócenie ścieżki diagnostycznej oraz poprawa efektywności całego systemu ochrony zdrowia.
– Zmiany to krok w stronę bardziej efektywnej opieki zdrowotnej i ułatwienia pacjentom dostępu do leczenia. Lekarze podstawowej opieki zdrowotnej będą mieli więcej czasu dla pacjentów wymagających szerszej diagnostyki, a osoby z mniej skomplikowanymi problemami zdrowotnymi lub potrzebujące odpowiedniego zaświadczenia będą miały szybszą ścieżkę do właściwych specjalistów – podkreśla Rzecznik Praw Pacjenta Bartłomiej Chmielowiec.
W praktyce oznacza to, że pacjent może zarejestrować się bezpośrednio do jednego z nowych specjalistów w placówce mającej kontrakt z NFZ. Zmiana obejmuje:
- optymetrystów, którzy mogą wystawić skierowanie do okulisty, jeśli podczas badania zauważą niepokojące objawy,
- psychologów, do których można się zgłosić z problemami natury psychicznej, takimi jak stres, lęk czy obniżony nastrój,
- lekarzy medycyny sportowej, którzy wykonują badania kwalifikacyjne, orzecznictwo sportowe i oceniają stan zdrowia osób aktywnych fizycznie.
Dzięki temu pacjenci szybciej uzyskają pomoc w kluczowych obszarach zdrowia – wzroku, psychiki oraz aktywności fizycznej – bez zbędnych formalności.
Kim są nowi specjaliści dostępni bez skierowania?
Optometrysta to specjalista zajmujący się diagnozowaniem wad wzroku i doborem korekcji optycznej – okularów lub soczewek kontaktowych. W przeciwieństwie do okulisty, nie diagnozuje chorób oczu ani nie wykonuje zabiegów chirurgicznych, ale jego rola w systemie jest kluczowa dla szybkiego wykrywania nieprawidłowości wzroku.
Medycyna sportowa to interdyscyplinarna dziedzina łącząca elementy diagnostyki, profilaktyki i rehabilitacji. Z pomocy lekarza medycyny sportowej korzystają zarówno zawodowi sportowcy, jak i osoby trenujące amatorsko. Specjalista ten ocenia stan zdrowia, wydaje zaświadczenia o zdolności do uprawiania sportu oraz pomaga w leczeniu przeciążeń i urazów. Dzięki zmianie np. rodzice dzieci uprawiających sport nie muszą już umawiać wizyty u lekarza rodzinnego tylko po to, by uzyskać skierowanie.
Z kolei wizyta u psychologa bez skierowania to realne przyspieszenie dostępu do pomocy psychologicznej. W kontekście rosnącej liczby osób zmagających się z problemami emocjonalnymi czy zaburzeniami nastroju, ułatwienie dostępu do specjalisty może oznaczać szybszą reakcję i skuteczniejsze wsparcie.
Kogo jeszcze można odwiedzić bez skierowania?
Przypomnijmy, że pacjenci już wcześniej mogli korzystać bezpośrednio z pomocy:
- psychiatry,
- ginekologa i położnika,
- onkologa,
- wenerologa,
- dentysty.
Nowelizacja z września 2025 r. rozszerza tę listę, przynosząc realne korzyści zarówno pacjentom, jak i lekarzom. Oznacza mniej biurokracji, krótsze kolejki i szybszy dostęp do wsparcia w obszarach zdrowia psychicznego, wzroku i medycyny sportowej.
Źródło: RPP
