Populacja AYA (Adolescent and Young Adult) to określenie stosowane w onkologii dla pacjentów w wieku od 15 do 39 lat. Osoby te, choć formalnie nie są już dziećmi, często nie pasują również do standardów leczenia dorosłych. Ich potrzeby zdrowotne, społeczne i psychologiczne są wyjątkowe – wymagają więc podejścia uwzględniającego m.in. kwestie edukacji, planowania kariery, zakładania rodziny, a także wpływu leczenia na płodność i długofalowe skutki zdrowotne.
Polski zespół ekspertów opracował adaptację amerykańskich wytycznych NCCN do warunków krajowego systemu ochrony zdrowia. Dokument koncentruje się przede wszystkim na okresie po zakończeniu leczenia onkologicznego – obejmuje zalecenia dotyczące obserwacji pacjentów, zapobiegania skutkom ubocznym terapii oraz wsparcia psychospołecznego.
Czym są wytyczne NCCN?
Wytyczne opracowane przez amerykańskie towarzystwo National Comprehensive Cancer Network (NCCN) są jednymi z najczęściej aktualizowanych i najbardziej szczegółowych dokumentów klinicznych na świecie. Tworzone na podstawie solidnych dowodów naukowych i szerokiego konsensusu ekspertów, stanowią standard opieki onkologicznej m.in. w USA, Kanadzie czy Europie Zachodniej. Ich celem jest zapewnienie każdemu pacjentowi możliwie najlepszego leczenia – skutecznego, dostępnego i zorientowanego na potrzeby chorego.
Dzięki współpracy NCCN z Narodowym Instytutem Onkologii – Państwowym Instytutem Badawczym (NIO-PIB), możliwe było przygotowanie polskiej wersji dokumentu dostosowanej do:
- obowiązujących w Polsce refundacji i dostępnych świadczeń,
- krajowych standardów organizacyjnych i klinicznych,
- aktualnych danych naukowych.
Znaczenie wytycznych AYA dla praktyki klinicznej
Nowe zalecenia należą do kategorii opieki wspomagającej, a nie diagnostyczno-terapeutycznej. Oznacza to, że ich głównym celem jest poprawa jakości życia pacjentów po leczeniu oraz zapobieganie długoterminowym konsekwencjom choroby i terapii. Uwzględniają m.in. konieczność monitorowania zdrowia psychicznego, wspierania w powrocie do życia społecznego oraz edukację w zakresie płodności i prewencji wtórnych nowotworów.
Adaptacja została przeprowadzona przez zespół specjalistów pod kierunkiem prof. Jana Styczyńskiego, we współpracy z Krajowym Ośrodkiem Monitorującym, który pełni funkcję koordynatora procesu adaptacji i aktualizacji wytycznych w ramach Krajowej Sieci Onkologicznej.
Kompleksowa opieka w praktyce – poradnia AYA w Warszawie
W Narodowym Instytucie Onkologii w Warszawie działa już specjalistyczna poradnia AYA, zapewniająca opiekę zgodną z nowymi wytycznymi. To krok w stronę lepszej, bardziej spersonalizowanej i kompleksowej opieki dla młodych pacjentów onkologicznych w Polsce.
Pełna treść wytycznych dostępna jest tutaj → Wytyczne postępowania diagnostyczno-terapeutycznego u chorych na raka w populacji AYA (Adolescent and Young Adult Oncology – Poland).
Źródło: NIO
