Wydatki na świadczenia zdrowotne w 2026 roku przekroczą 201 mld zł, z czego połowa zostanie przeznaczona na lecznictwo szpitalne, mimo zapowiadanej przez Ministerstwo Zdrowia reformy, której celem jest m.in. odwrócenie piramidy świadczeń przez przesunięcie ich części do opieki ambulatoryjnej – wynika z projektu planu finansowego NFZ.
Plan finansowy NFZ: Lecznictwo szpitalne pochłonie połowę budżetu
Opublikowano 4 lipca 2025 12:45
Fot. iStock/Getty Images
Z tego artykułu dowiesz się:
- Wydatki na zdrowie w 2026 roku mogą osiągnąć 201 mld zł – połowa tej kwoty ma być przeznaczona na lecznictwo szpitalne, co wywołuje kontrowersje w kontekście planowanych reform.
- Plan finansowy NFZ budzi wątpliwości – eksperci szacują, że aby zapewnić dostępność świadczeń, potrzebne byłyby dotacje przekraczające 50 mld zł, a nie 26 mld zł, jak planuje Ministerstwo Zdrowia.
- Bez zmian w nakładach na podstawową opiekę zdrowotną – mimo wzrostów w różnych segmentach, podstawowa opieka zdrowotna otrzyma zaledwie 22,8 mld zł, co może nie wystarczyć na pokrycie rosnących potrzeb pacjentów.
- Los planu finansowego w rękach posłów – projekt będzie opiniowany przez posłów, a jego przyszłość jest niepewna, ponieważ tegoroczny plan nie został jeszcze podpisany przez ministrów zdrowia i finansów.
W przyszłym tygodniu projekt planu finansowego będą opiniować posłowie Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Zdrowia. Można zakładać, że wydanie opinii poprzedzi długa (i gorąca) dyskusja, zwłaszcza że duże wątpliwości budzić będzie nie tyle (a w każdym razie nie tylko) podział środków między poszczególne segmenty systemu, ale przede wszystkim – wysokość zaplanowanej dotacji budżetowej. Ma ona wynieść 26 mld zł, tymczasem z szacunków ekspertów wynika, że utrzymanie obecnego poziomu dostępności do świadczeń wymagałoby dotacji przekraczającej 50 mld zł. W dokumencie można przeczytać co prawda, że ostateczna wysokość dotacji budżetowej będzie możliwa do określenia podczas prac nad budżetem państwa, można też zakładać, że w ciągu roku będzie ona zwiększana (podobnie jak w roku poprzednim i w obecnym, gdy już „dosypano” ponad 3 mld zł do planowanych 18,3 mld zł), ale nie ma wątpliwości, że plan finansowy NFZ nie odpowiada realnym potrzebom systemu, a przede wszystkim – pacjentów.
Z projektu planu finansowego NFZ na 2026 rok wynika, że planowane przychody mają wzrosnąć o 9,9 proc. w porównaniu z przychodami określonymi w planie finansowym na 2025 rok. Koszty świadczeń wzrosną nieco mniej – 9,6 proc. (oczywiście, mowa o porównaniu planów na 2025 i 2026).
Przychody ogółem oszacowano na 217,3 mld zł (197 mld zł w planie na 2025 rok). Przychody ze składki zdrowotnej zaplanowano na poziomie 184,3 mld zł (179,8 mld zł ZUS i 4,5 mld zł KRUS), przy 173,1 mld zł w 2025 roku (odpowiednio 168,8 mld zł i 4,3 mld zł).
Nakłady na świadczenia opieki zdrowotnej stanowią 92,55 proc. kosztów funduszu określonych w projekcie planu finansowego na 2026 rok. Zaplanowano je na poziomie 201,2 mld zł (183,6 mld zł w 2025), w tym m.in.:
- 22,8 mld zł - podstawowa opieka zdrowotna (19,6 mld zł w 2025),
- 17,4 mld zł - ambulatoryjna opieka specjalistyczna (15,9 mld zł),
- 100,1 mld zł - leczenie szpitalne (90,1 mld zł). W tych fundamentalnych obszarach nakłady najmocniej rosną w POZ – wzrost w szpitalnictwie i AOS nie odbiega od średniego, założonego, wzrostu wydatków. Warto jednak pamiętać, że jeśli w ciągu roku pojawiają się dodatkowe środki, są one kierowane w pierwszej kolejności i w lwiej części do szpitali.
Po zaopiniowaniu przez komisje sejmowe (oraz Radę NFZ) projekt planu finansowego trafi do podpisu ministrów zdrowia oraz finansów. Czy przyszłoroczny ma szansę na akceptację, jeśli wiadomo, że tegorocznego ministrowie nie podpisali – i nic nie wskazuje, by mieli podpisać? Minister zdrowia Izabela Leszczyna w ostatnich dniach mówiła nawet, że podpisy ministrów „stały się fetyszem” a NFZ może realizować swoje zadania również na podstawie planu niepodpisanego. - Ustawodawca przewidział sytuację, która nie jest sytuacją niezwykłą i daje możliwość funkcjonowania Funduszowi bez zakłóceń – podkreślał prezes NFZ Filip Nowak.
