W związku z doniesieniami medialnymi dotyczącymi zasad funkcjonowania Krajowego Ośrodka Zapobiegania Zaburzeniom Dyssocjalnym w Gostyninie (KOZZD), przeznaczonego dla osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób oraz apelem w tej sprawie wystosowanym przez Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznik Praw Pacjenta informuje:
Stopień przestrzegania praw pacjentów w KOZZD kształtuje się na podobnym poziomie jak w wielu innych psychiatrycznych podmiotach leczniczych, nie wykazując tendencji negatywnych, a obowiązujące obecnie przepisy zapewniają ochronę tych praw. Osoby przebywające w ośrodku napotykają na podobne trudności związane z pobytem i leczeniem, jak pacjenci i ich bliscy w innych podmiotach leczniczych o charakterze zamkniętym.
Krótkotrwałe ograniczenie możliwości dokonywania zakupów przez osoby z zaburzeniami psychicznymi, będące skutkiem ich wulgarnego zachowania wobec personelu KOZZD, nie jest działaniem bardziej dotkliwym niż wielomiesięczne rozdzielenie małżonków w podeszłym wieku w zakładzie opiekuńczo-leczniczym czy dramat matki, która na przyjęcie swojego małego dziecka na oddział psychiatryczny musi oczekiwać nawet kilka miesięcy.
Prezentowana w przestrzeni medialnej ocena funkcjonowania 60-łóżkowego ośrodka w Gostyninie opiera się na obserwacjach poczynionych przez pracowników Biura Rzecznika Praw Obywatelskich w czasie kilkunastogodzinnych wizytacji przeprowadzanych raz w roku. Natomiast prowadzona przez pracowników Biura Rzecznika Praw Pacjenta ocena i skala porównawcza stopnia przestrzegania praw pacjentów w placówkach o profilu psychiatrycznym ma charakter kompleksowy i jest oparta na systematycznej, codziennej i wielopłaszczyznowej działalności Rzeczników Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego, którzy w 2017 roku obejmowali swoim zasięgiem szpitale o łącznej liczbie 23 932 łóżek a z ich pomocy mogło skorzystać 100 000 pacjentów.
Rzecznik Praw Pacjenta stoi na stanowisku, że pacjentom ośrodka w Gostyninie należy się humanitarne traktowanie. Jednocześnie z uwagi na występowanie sytuacji wulgarnego i agresywnego traktowania personelu przez pacjentów, kierownik ośrodka powinien mieć prawo do podejmowania doraźnych decyzji przyczyniających się do zgodnego z normami funkcjonowania chorych z zaburzeniami psychicznymi jak i personelu KOZZD, z jednoczesnym poszanowaniem dóbr osobistych pacjentów.
Jednocześnie Rzecznik zwraca uwagę, że działania na rzecz osób przebywających w Krajowym Ośrodku Zapobiegania Zaburzeniom Dyssocjalnym powinny cechować się wysokim stopniem odpowiedzialności. Działania te powinny być odejmowane z uwzględnieniem potencjalnego zagrożenia destrukcyjnego dla funkcjonowania społeczności ośrodka. Nie można formułować wniosków i zaleceń, które nie uwzględniają całościowo specyfiki tej placówki.
Przestrzeganie praw osób przebywających w ośrodku w Gostyninie powinno być przedmiotem stałego zainteresowania powołanych do tego osób i instytucji. Ze strony Rzecznika Praw Pacjenta takie wsparcie było i jest zapewnione dzięki pracy i zaangażowaniu Rzecznika Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego, kontakt z pracownikami Biura za pośrednictwem bezpłatnej, ogólnopolskiej infolinii pod numerem 800 190 590 oraz poprzez możliwość przekazywania skarg i wniosków do Rzecznika pisemnych skarg i wniosków.
