Do skierowanego do posłów i senatorów apelu Fundacji Żyjmy Zdrowo o przyspieszenie prac nad tymi przepisami przyłączyły się 22 organizacje pacjenckie oraz Instytut Matki i Dziecka w Warszawie.
– To właśnie w czasie wakacji dochodzi najczęściej do inicjacji nikotynowej – dlatego tak ważne jest, aby nowe przepisy weszły w życie przed letnią przerwą. To realna szansa na ograniczenie skali problemu, zanim sięgnie on poziomu trudnego do opanowania. Koszty związane z leczeniem chorób wywołanych paleniem i uzależnieniem od nikotyny – w tym nowotworów, chorób serca i układu oddechowego – już dziś obciążają system ochrony zdrowia w dramatycznej skali. Mamy teraz szansę, by działać prewencyjnie i skutecznie – nie wolno nam tej szansy zmarnować – mówi Marek Kustosz, prezes Fundacji TO SIĘ LECZY, która dołączyła się do apelu do parlamentarzystów.
– Uzależnienie od wszystkich form papierosów to plaga wśród młodzieży rujnująca ich zdrowie. Więc trzeba te przepisy wprowadzić jak najszybciej – dodaje Katarzyna Gulczyńska, prezes Fundacja Pokonaj Raka.
Uwagi Komisji Europejskiej
Przesłane 25 kwietnia 2025 r. przez Komisją Europejską uwagi do projektu ustawy mają charakter ogólny i nie opóźnią prac na tą regulacją. Jak informuje resort zdrowia uwagi do projektu dotyczą m.in. definicji papierosów elektronicznych, wymogów związanych z ich opakowaniami, definicji pojemników zapasowych oraz powiązanych wyrobów. Projekt jest więc co do zasady zgodny z prawem UE i uwagi KE nie przedłużają okresu zawieszenia prac nad projektem. Proces legislacyjny zostanie wznowiony.
Z nikotyną i bez niej – na tych samych zasadach dla nieletnich
Projekt nowelizacji ustawy z 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych kompleksowo reguluje rynek elektronicznych papierosów i obejmuje przepisami wszystkie rodzaje tych produktów – niezależnie od tego, czy płyny, które są w nich używane, mają w składzie nikotynę czy też nie. Zakłada wprowadzenie zakazu sprzedaży dzieciom i młodzieży do 18. roku życia, zarówno w automatach, jak i przez Internet, wszystkich elektronicznych papierosów jednorazowych i wielorazowych, z nikotyną i bez niej, a także pojemników zapasowych z płynem beznikotynowym do e-papierosów i woreczków nikotynowych. Niedozwolona ma być też ich reklama i promocja. Przepisy wprowadzą obowiązek oznakowania opakowań tych wyrobów jako szkodliwych dla zdrowia.
Większy ma być też nadzór nad składem płynów beznikotynowym do e-papierosów i woreczków nikotynowych. Nie będą one mogły zawierać substancji o właściwościach rakotwórczych. Zawartość nikotyny w woreczkach zostanie ograniczona do 20 mg/g.
Uchronić dzieci i młodzież zanim zaczną się wakacje
– Wprowadzenie tych przepisów musi być priorytetem – podkreśla Elżbieta Markowska, prezes Polskiej Koalicji Pacjentów Onkologicznych. – Te wyroby są ogólnodostępne i mają bardzo atrakcyjną formę, a prowadzą do wielu chorób, nie tylko onkologicznych. Dlatego musimy robić wszystko, aby ratować młodzież przed tym nałogiem – dodaje.
Obecnie przepisy nie regulują płynów beznikotynowych do e-papierosów, niezależnie od ich rodzaju – zarówno jednorazowych, jak i wielorazowych. W efekcie nie podlegają one ograniczeniom wiekowym, jakie dotyczą wyrobów tytoniowych i płynów z nikotyną.
Skala problemu
Badania WHO wskazują, że młode osoby, które sięgają po e-papierosy – zarówno z nikotyną, jak i bez niej – ponad dwa razy częściej uzależniają się od tytoniu.
W Polsce z e-papierosów korzysta już średnio co czwarta dziewczyna i co piąty chłopak w wieku od 13 do 15 lat. Uzależnienie od nikotyny pozostaje istotnym wyzwaniem dla zdrowia publicznego, odpowiadając za około 57 tys. zgonów rocznie i generując koszty ekonomiczne przekraczające 57 mld zł.
– Nasza Fundacja „I Pójdziesz Dalej” prowadzi profilaktykę oraz terapie dla dzieci i młodzieży z uzależnieniami. To aktualnie ogromny problem. I nie chodzi tylko o uzależnienie od nikotyny, ale w ogóle od wszystkich form papierosów. Działania zmierzające do ich ograniczenia są cenne. Dlatego apelujemy do parlamentarzystów o rychłe wprowadzenie nowelizacji tej ustawy – mówi dr n. biol. Teresa Brodniewicz, prezeska zarządu Fundacji „I Pójdziesz Dalej”.
