Narodowy Fundusz Zdrowia przygotował sprawozdanie z wykorzystania środków pochodzących z opłaty cukrowej w 2024 roku.
Opłata cukrowa i jej wykorzystanie znów stały się przedmiotem debaty publicznej – tym razem za sprawą wyników kontroli przeprowadzonej przez Najwyższą Izbę Kontroli. NIK wskazała na nieefektywność wydatkowania środków, brak traktowania opłaty jako dodatkowego źródła finansowania, a także znaczące braki w raportowaniu.
2024 – krok w słuszną stronę, ale potrzeba więcej
Zgodnie z danymi przedstawionymi przez NFZ, przychody z opłaty cukrowej w 2023 roku wyniosły 1 440 489 692,77 zł. Po raz pierwszy Fundusz szczegółowo wyszczególnił, na jakie interwencje przeznaczono te środki – co należy ocenić jako krok w stronę większej transparentności. To jednak wciąż za mało. Zmiana ta – mimo że istotna – stanowi jedynie drobny element wśród wielu niezbędnych reform. Spośród najpilniejszych postulatów środowisk pacjenckich i eksperckich wymieniamy:
- Optymalizacja wydatków – np. ograniczenie finansowania pasków do glukometrów z opłaty cukrowej i równoczesne rozszerzenie dostępu do nowoczesnych metod monitorowania glikemii. W dłuższej perspektywie może to przynieść realne oszczędności i poprawić jakość leczenia.
- Finansowanie nowych świadczeń – środki z opłaty cukrowej nie mogą zastępować funduszy pochodzących ze składki zdrowotnej. Powinny wspierać nowe inicjatywy zgodne z celami ustawy o zdrowiu publicznym, takie jak profilaktyka chorób cywilizacyjnych czy edukacja zdrowotna.
- Planowanie alokacji środków – niezbędne jest systemowe planowanie wydatków w perspektywie kolejnych lat. Proponujemy utworzenie przy Ministrze Zdrowia zespołu roboczego odpowiedzialnego za rekomendacje w zakresie kierunkowego wydatkowania środków.
- Celowe ukierunkowanie funduszy – kluczowe jest, by środki były „znaczone” i wykorzystywane zgodnie z pierwotnym przeznaczeniem. Dotyczy to m.in. edukacji, profilaktyki, a także dostępu do nowoczesnych terapii i leczenia powikłań cukrzycy – w szczególności stopy cukrzycowej oraz powikłań sercowo-naczyniowych i nerkowych.
Nie zmieniajmy podatku, zanim nie poprawimy systemu
Coraz częściej pojawiają się propozycje rozszerzenia zakresu opłaty cukrowej – zarówno na nowe grupy produktów, jak i w zakresie jej wysokości. Polskie Stowarzyszenie Diabetyków oraz Forum Ekspertów ds. Cukrzycy jako organizacja reprezentująca pacjentów z cukrzycą, wspiera wszelkie działania służące poprawie ich sytuacji. Niemniej stoją na stanowisku, że zanim zostanie podjęta jakakolwiek decyzja o rozszerzeniu podatku, należy zadbać o większą przejrzystość i skuteczność w zarządzaniu już istniejącym instrumentem.
Wierzymy, że wyniki i zalecenia kontroli NIK zaowocują rozwiązaniami, które przełożą się na realne zmiany dla polskiego pacjenta, podniosą wiarygodność tego instrumentu oraz usystematyzują zarządzanie środkami - Polskie Stowarzyszenie Diabetyków oraz Forum Ekspertów ds. Cukrzycy.
Źródło: mat. prasowy
