Na dwa miesiące przed planowanym zakończeniem programu pilotażowego w centrach zdrowia psychicznego nadal nie wiadomo, czy idea psychiatrii środowiskowej będzie kontynuowana i na jakich zasadach. Mimo zapewnień Ministerstwa Zdrowia o priorytecie tej formy opieki, brak jasnych decyzji budzi niepokój pacjentów i środowiska medycznego. Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich zwróciło się do resortu zdrowia z pytaniem o przyszłość modelu, który – jak zgodnie podkreślają eksperci – skutecznie zapewnia szybki dostęp do pomocy osobom w kryzysie psychicznym.
Sprawa przyszłości centrów zdrowia psychicznego. Jest odpowiedź MZ
Opublikowano 29 maja 2025 06:57
Choć wszyscy są zgodni, że dla dobra pacjentów konieczne jest kontynuowanie psychiatrii środowiskowej w formie centrów zdrowia psychicznego, ich przyszłość pozostaje niepewna. W ramach pilotażu, uruchomionego na mocy rozporządzenia Ministra Zdrowia z 27 kwietnia 2018 roku, testowany jest model zapewniający szybki, lokalny i kompleksowy dostęp do pomocy psychologiczno-psychiatrycznej. Zbliżający się termin zakończenia programu – bez informacji o dalszych planach – budzi coraz większy niepokój wśród pacjentów i specjalistów.
Rzecznik Praw Obywatelskich otrzymuje sygnały od osób obawiających się wygaszenia programu. – W zasadzie wszyscy zwracający się są zgodni, że dla dobra pacjentów konieczne jest kontynuowanie psychiatrii środowiskowej w formie centrów zdrowia psychicznego – podkreśla Biuro RPO.
W odpowiedzi na pytanie skierowane przez dyrektora Zespołu Prawa Administracyjnego i Gospodarczego BRPO Piotra Mierzejewskiego, Ministerstwo Zdrowia poinformowało, że 7 maja 2025 r. na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt nowelizacji rozporządzenia w sprawie programu pilotażowego. Jego celem ma być bezpieczne zakończenie programu przy jednoczesnym zapewnieniu ciągłości świadczeń dla pacjentów. Uwagi do projektu można było zgłaszać do 17 maja.
Z pisma resortu wynika, że zakończenie pilotażu ma być niezbędnym etapem przed wdrożeniem modelu środowiskowego na terenie całego kraju. – W ocenie Ministerstwa Zdrowia priorytetowym zadaniem powinno być dążenie do wyrównywania dostępu do świadczeń zdrowotnych, zwłaszcza w tak priorytetowych obszarach jak zdrowie psychiczne – napisał w odpowiedzi Kuba Sękowski, zastępca dyrektora Departamentu Zdrowia Publicznego.
Resort wskazuje, że od początku roku prowadzi dialog z przedstawicielami środowiska psychiatrycznego, zrzeszonymi w Radzie do spraw Zdrowia Psychicznego – ustawowym organie doradczym ministra zdrowia. W ramach tych spotkań omawiane są m.in. propozycje koszyka świadczeń gwarantowanych dla centrów zdrowia psychicznego, wskaźniki jakościowe oraz model ewaluacji.
Dodatkowo, 4 grudnia 2024 r. zarządzeniem Ministra Zdrowia powołano Zespół do spraw zmiany systemowych w centrach zdrowia psychicznego. W jego skład wchodzą przedstawiciele resortu, NFZ i środowiska psychiatrycznego. Celem zespołu jest przygotowanie propozycji rozwiązań organizacyjnych i finansowych, strategii wdrożeniowej oraz raportu końcowego, który trafi do ministra zdrowia.
Jak podkreśla Ministerstwo Zdrowia, jego obecnym celem jest opracowanie odpowiednich projektów legislacyjnych, które pozwolą na trwałe włączenie rozwiązań testowanych w pilotażu do systemu ochrony zdrowia psychicznego. – Kluczowym jest utrzymanie i rozwój idei psychiatrii środowiskowej oraz zapewnienie pacjentom kompleksowej opieki udzielanej w centrach zdrowia psychicznego – zapewnia resort.
Mimo tych deklaracji, konkretne decyzje o przyszłości modelu nadal nie zapadły. Na dwa miesiące przed końcem programu nie wiadomo, w jakiej formie i kiedy rozwiązania wypracowane w pilotażu zostaną wdrożone w całym kraju.
