Lekarzu, reaguj na przemoc!

23 września odbyła się konferencja prasowa inaugurująca kampanię, prowadzoną z inicjatywy Krajowego Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom. Elementem kampanii jest portal lekarzureagujnaprzemoc.pl, który ma dostarczać pracownikom medycznym istotnych informacji na temat zjawiska przemocy domowej i narzędzi, które podniosą ich kompetencje w identyfikacji potencjalnych ofiar wśród zgłaszających się pacjentów.

– Chcemy dotrzeć do lekarzy i uwrażliwić ich na problem przemocy domowej. Mimo że lekarze mają ograniczony czas na wizytę, to w przypadku podejrzenia przemocy domowej powinni przeprowadzić pogłębiony wywiad. W bezpiecznej atmosferze mogą zapytać pacjenta o jego sytuację domową i zaproponować pomoc – powiedziała Bogusława Bukowska, dyrektor Krajowego Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom. Eksperci podkreślali, że najłatwiej jest zdiagnozować przemoc fizyczną, ale pracownicy ochrony zdrowia powinni być też wyczuleni na przypadki stosowania przemocy psychicznej, seksualnej a nawet ekonomicznej. Muszą też pamiętać, że sporządzana przez nich dokumentacja medyczna zawsze może być istotnym elementem dowodowym w ewentualnych postępowaniach przeciwko sprawcom przemocy. – W ramach kampanii lekarze i inni pracownicy ochrony zdrowia otrzymają aktualną i profesjonalną wiedzę na temat przemocy domowej, jej rozpoznawania, konsekwencji, przepisów prawa, obowiązujących procedur interwencyjno-pomocowych, w tym procedury Niebieska Karta – zapowiedziała dyrektor Bukowska.

Zabierający głos eksperci podkreślali, że choć w ostatnich latach liczba zgłoszeń przypadków podejrzeń stosowania przemocy przez pracowników ochrony zdrowia rośnie (szczególnie po uchwaleniu w 2023 roku tzw. lex Kamilek, które to przepisy wprost nałożyły na pracowników ochrony zdrowia obowiązek zgłaszania przypadków stosowania przemocy wobec dzieci), ciągle jest ich w stosunku do skali zjawiska przemocy domowej zbyt mało. – Samo stworzenie ram prawnych zwykle nie jest wystarczające. W związku z tym staramy się również w tej dziedzinie pomagać, próbując wdrażać doświadczenia krajów, które mają w tym obszarze większe doświadczenia – w tym przypadku model portugalski. Jego istotą oprócz wspierania wiedzą i doświadczeniem jest współpraca międzysektorowa, między placówkami ochrony zdrowia, administracją rządową, policją, służbami społecznym. Tylko takie współdziałanie może być skuteczne – przekonywał Dariusz Dziełak, dyrektor Biura Partnerstwa Publicznego i Innowacji w NFZ.

Z ankiety, jaką Fundusz skierował do poradni POZ wynika, że w 30 proc. placówek, które odpowiedziały na zaproszenie do badania (ok. 2 tysiące świadczeniodawców) w ciągu roku wystąpił przynajmniej jeden przypadek, w którym stwierdzono podejrzenie przemocy domowej (podmioty lecznicze ani pracownicy nie prowadzą „dochodzeń”, zgłaszają nie przypadki przemocy domowej, ale ich podejrzenie). Wielu świadczeniodawców sygnalizowało, że potrzebują wskazówek, informacji, dzięki którym lekarze czy pielęgniarki byliby w stanie identyfikować ewentualne ofiary przemocy.